DEðER TESPÝTÝNÝN DOðRU YAPILMASI HAYATÝ ÖNEM TAþIYOR

DEðER TESPÝTÝNÝN DOðRU YAPILMASI HAYATÝ ÖNEM TAþIYOR

Türkiye Deðerleme Uzmanlarý Birliði Baþkaný Bekir Yener Yýldýrým,"Rant vergisinde deðer tespiti doðru yapýlmazsa maðduriyetler olabilir" dedi.

Özellikle Kentsel Dönüþüm olarak bilinen Afet Riski Altýndaki Bölgelerin Dönüþtürülmesi Kanunu'nun kabulünden sonra þehirlerde imar deðiþikliklerinden dolayý ister istemez büyük rant gelirleri oluþmaya baþladý.

Belediyeler gerek bireysel talepler sonucu yapýlan imar deðiþiklikleri, gerekse de kendilerince resen yapýlan bölgesel imar deðiþiklikleri ile oluþan deðer artýþlarýnda haklý olarak paylarýný almak istiyorlar. Hatta kamunun, bugüne dek bu önemli deðer artýþlarýndan herhangi bir þekilde yararlanamadýðý, üzerinden vergi alamadýðý düþünülürse bu konuda geç bile kalýndýðý söylenebilir. Ýmar uygulamasýna tabi bedelin tespitinde imar planý tadilatý sonucunda deðiþen bina inþa þartlarý veya fonksiyonlar bakýmýndan oluþan deðer kazançlarý dikkate alýnacak.

Bu noktada en hassas konu ise imar hakký artan gayrimenkulde oluþan deðer artýþýnýn yani deðerin doðru belirlenmesi. Bu hem vatandaþýn hem de belediyenin maðdur olmamasý için hayati önem taþýyor. Eðer yapýlacak çalýþmanýn sýnýrlarý iyi belirlenemeyip, deðer tespiti doðru bir matematiðe, deðerleme standartlarýna ve konunun taraflarýndan ari olarak baðýmsýz bir deðer tespiti eksenine oturtulmazsa önümüzdeki günlerde en çok konuþulacak konu vatandaþlarýn veya belediyelerin devlete açtýðý davalar veya yaptýklarý ciddi itirazlar olacaktýr. Konuyu deðerlendiren Türkiye Deðerleme Uzmanlarý Birliði Baþkaný Bekir Yener Yýldýrým aþaðýdaki açýklamalarda bulundu:

"Belediyelerin kendi yapacaklarý bölgesel imar deðiþiklikleri neticesinde oluþan deðer artýþlarýnda ödenecek rant vergisi yüzde 40 ile yüzde 60 arasýnda deðiþirken bireysel baþvurularda yapýlan parsel bazýnda deðiþikliklerde alýnacak rant vergisi yüzde 80 ile yüzde 100 aralýðýnda olacaðý ifade edilmektedir.

Bahsedilen deðer artýþ bedelinin bilimsel, baðýmsýz ve þeffaf kurallar çerçevesinde belirlenebilmesi için Türkiye Deðerleme Uzmanlarý Birliði'ne baðlý lisanslý deðerleme uzmanlarý ve Sermaye Piyasasý Kurulunun listesinde bulunan gayrimenkul deðerleme þirketleri aracýlýðýyla deðerleme raporlarý hazýrlanacak.  Bu raporlarda hem taþýnmazýn imar uygulamasý görmeden önceki deðeri hem de imar uygulamasý gördükten sonraki deðeri bulunacak. Ýki deðer arasýnda çýkan fark ise rant vergisinin hesabýna esas teþkil edecek. Türkiye Deðerleme Uzmanlarý Birliði üyelerinin hazýrladýklarý deðerleme raporlarýna, Birlik nezdinde itiraz edilebiliyor, belirli þartlarýn oluþmasý durumunda Birlik tarafýndan kendi üyelerinin hazýrladýðý farklý deðerler içeren deðerleme raporlarý gözden geçirilebiliyor. Birliðin tabi olduðu mevzuat uyarýnca yapýlan bu resmi yeniden deðerlendirme süreci, kentsel dönüþümden rant vergisine, imar haklarýnýn transferinden yargýya intikal etmiþ deðerleme tartýþmalarýnda ilgililere alternatif bir çözüm yolu sunmaktadýr. 

Konunun kamuoyuna yansýmasýna bakýldýðýnda detaylarýn henüz netlik kazanmadýðý görülse de çalýþmalardan ortaya çýkan ilk sonuçlara göre; elde edilen rant vergisinin yüzde 10'u ilgili belediyenin kentsel dönüþüm hesabýna,  yüzde 10'u Çevre ve þehircilik Bakanlýðý kentsel dönüþüm hesabýna, yüzde 10'u tarihi, kültürel ve doðal dokuyu korumaya yönelik olarak valiliðin sosyal duyarlýlýk hesabýna yatýrýlmasý planlanýyor. Kuþkusuz bu adým kamunun, imar deðiþiklikleri nedeniyle oluþacak deðer artýþlarýndan yararlanmasý için son derece olumlu.

Son yýllarda bilhassa gayrimenkul pazarýna dair ciddi itiraz ve eleþtirilere konu olan, farklý gelirlerin bir þekilde vergilendirilmesinde adaletin saðlanmasý için son derece önem verdiðimiz bu verginin alýnmasý ile beraber tüm mülk sahiplerinin ortak katýlýmý ile yeni bir finansman kaynaðý oluþacak, kentsel bir deðer üretilecek ve bu deðer kamu yararýna kullanýlabilecektir. Ancak belirttiðimiz üzere, bu sistemin saðlýklý çalýþabilmesi, doðru deðer tespitine baðlýdýr. Baðýmsýz, bilimsel ve deneyimli deðerleme uzmanlarý ve deðerleme þirketleri ülkemizin bu önemli konusunda da önemli görev ve sorumluluk almayý heyecanla beklemektedir."

Yorumlar

Top