KENTSEL DÖNÜþÜMÜ HIZLANDIRACAK ÝKÝ ÖNERÝ

KENTSEL DÖNÜþÜMÜ HIZLANDIRACAK ÝKÝ ÖNERÝ

Kentsel Dönüþüm ve Hukuk Platformu riskli alanlarda týkanan kentsel dönüþümü hýzlandýrmak için iki öneri getirdi. Ýlki acele kamulaþtýrma, ikincisi de ada veya proje ölçeðinde maliklerin 2/3 çoðunlukla karar almasý.

Kentsel Dönüþüm Kanunu olarak bilinen 6306 sayýlý Kanunun çýkýþýnýn ikinci yýlý geride kaldý. Ýki yýl içinde özellikle riskli binalarla ilgili olarak baþarýlý çalýþmalar yapýldý ancak riskli alan ilan edilen 106 bölgedeki 70 bin dönümde iþler týkanma noktasýna geldi. Kentsel dönüþüm uygulamalarýndaki sorunlarý gündeme getirmek ve çözüm önerileri geliþtirmek adýna Ýstanbul'da oluþturulan Kentsel Dönüþüm ve Hukuk Platformu, riskli alanlardaki týkanmayý aþmak için acele kamulaþtýrma ve ada ile proje ölçeðinde maliklerin 2/3 çoðunlukla karar alma kuralýnýn getirilmesi önerisini paylaþtýlar.

Ýki yeni model
Kentsel Dönüþüm ve Hukuk Platformu Baþkaný Gürsel Öngören, yaptýðý açýklamada  kentsel dönüþümde riskli yapýlar konusunda çok baþarýlý çalýþmalar yapýlmasýna karþýn, riskli alan ilan edilen 106 bölgede çalýþmalarýn týkandýðýný söyledi. Öngören, "Platform olarak yaptýðýmýz deðerlendirmeye göre, gayrimenkulde kazancýn en çok olduðu þehir merkezlerinde riskli yapý bazýnda etkileyici bir yenileme hareketi var. Yaklaþýk 70 bin adet konut riskli olarak belirlendi ve yenileme çalýþmalarý yapýlýyor. Eski inþaatçýlarýn yaný sýra tekstilciler, madenciler, galericiler bile inþaat þirketi kurup, riskli yapý yenileme sektöründe yeni kazançlar peþine düþtüler" açýklamasýný yaptý.
Öngören, riskli yapý bazýndaki kentsel dönüþümün daha da geliþtirilmesi için iki yeni model önerdi:

1)"Kentsel Dönüþüm ve Hukuk Platformu olarak ilk önerimiz; Bakanlýðýn en kýsa sürede uygun yerlerde parsel ve ada birleþmesini teþvik eden ekstra imar hakký ve avantajý getirmesidir. Bu yolla inþaat þirketleri, bankalar aracýlýðýyla kentsel dönüþümü finanse edebilirler. Daire sahiplerine yük binmez ve riskli yapý dönüþümü hýzlanýr. Park, spor salonu, kültür merkezi yapmak için de birleþen alanlarda yeni arsalar oluþturulur.

2)Ýkinci önerimiz ise eskiden "kat karþýlýðý" denen, müteahhidin daire ve dükkan karþýlýðý inþaat yapmasý sisteminin yanýna "para karþýlýðý" baþlýðýyla yeni bir sistem getirilmesidir. Bu sistemde yüklenicilik/yapýmcýlýk yapan bir inþaat firmasý binayý sadece "para karþýlýðý" yeniden yapacaktýr. Burada bankalarýn iþin finansal kýsmýný o apartmanda oturanlara uzun vadeli krediler açarak yürütmesi zorunludur. Bu yeni sistem, kentsel dönüþümün sýkýntýlý olan finansal boyutuna rahatlama getirecektir. Burada devletin de kredilerde on beþ ve yirmi yýllýk geri ödeme sistemini saðlamasý gereklidir. þu anki on yýllýk kredi sistemi yetersizdir."

"Riskli alanlarda 377 bin 167 adet konut bulunuyor"
Kentsel Dönüþüm ve Hukuk Platformu Baþkan Yardýmcýsý Prof. Dr. N. Ýlker Çolak ise þunlarý söyledi: "Ýstanbul'da yaklaþýk 11 bin dönüm yer riskli alan ilan edildi. En büyük alan 3 bin 920 dönümle Gaziosmanpaþa ilçesinde, bin 400 dönüm Sarýyer-Armutlu'da ve bin 340 dönüm de Kadýköy-Fikirtepe'de. Riskli alanlarda 377 bin 167 adet konut bulunuyor ve bu riskli alanlarda çalýþmalar durma noktasýna geldi. Aksamanýn en önemli nedeni; çoðunluðun imzaladýðý anlaþmalara katýlmayan azýnlýktaki bina veya arsa sahiplerinin, ikna edilmesi veya zorlanmasý yönünde çözüm saðlanamamasý. Sosyal anlamda, "uzlaþma" en uygun çözüm ama ne yazýk ki bu saðlanamýyor. Üst üste gelen seçimler politik ortamý gerdi ve siyasi nedenler de uzlaþmayý etkiledi. Yerel seçimler sebebiyle belediyelerin dikkati daðýldý. Bu durumda "zorlama" yönünde hukuki çözüm devreye girecek. Çevre ve þehircilik Bakanlýðý yetkilileri riskli alanlarda uzlaþma görüþmelerinin týkanmasý sebebi ile yeni bir karar verme noktasýndadýr."

Riskli alanda týkanmayý aþmak için iki öneri

Prof. Dr. Ýlker Çolak, riskli alanlardaki týkanmayý aþmak için önerilerini þöyle sýraladý:  "Hukuken iki çözüm önerisi bulunuyor. Ýlk öneri, anlaþmayan arsa ve bina sahiplerinin mülklerinin, acele kamulaþtýrma yoluyla parasý ödenerek Devletçe alýnmasý. Burada ya Bakanlýk ve Ýdarelerin kararlarýyla yol alýnacaktýr. Ýkinci önerimiz ise Kentsel Dönüþüm Yasasý olarak bilinen 6306 sayýlý Kanuna riskli alan için, ada veya proje ölçeðinde 2/3 çoðunlukla karar verilmesi kuralýnýn eklenmesi. Bu yolla, ada ve birkaç adayý kapsayan projeye karþý çýkan azýnlýk kararda etkili olamayacak, projelerin önünü týkayamayacak, kararlar 2/3 çoðunlukla alýnacak. Burada karþý çýkanlarýn hisselerinin satýþýndan ziyade, bu kiþilerin dahi iþin sonunda 2/3 tarafýndan belirlenen þekilde, yapýlan yeni baðýmsýz bölümlerden pay almasýný daha doðru buluyoruz. Bu ise bir yasa deðiþikliði gerektiriyor."

"Marka þehirler yaratmalýyýz"

Gürsel Öngören, son olarak yaptýðý açýklamada þu uyarýlarda bulundu: "1999 Marmara depreminden sonra Marmara Denizi'ndeki fay hatlarýný ölçümleyen bilimsel çevreler, 30 yýl içinde Marmara'da 7-7.5 þiddetinde bir deprem olabileceðini söylemiþlerdi. 15 yýlý geçti, kaldý 15 yýl. Öte yandan çarpýk kentleþmeyi önlememiz lazým; saðlýksýz, düzensiz, kentsel estetikten yoksun þehirlerimiz ortada. Kentsel dönüþüm ile hem deprem sebebiyle can ve mal güvenliðini saðlanmalý ve hem de çarpýk kentleþmeyi önümüzdeki on beþ yýlda bitirmeli, turizm ve yabancý sermaye giriþi için marka þehirler yaratmalýyýz. Bu sebeple kentsel dönüþümden asla vazgeçemeyiz. Bir sivil toplum kuruluþu olarak riskli alanlarda týkanan kentsel dönüþüm çalýþmalarýnýn önünün bir an önce açýlmasýný yararlý buluyoruz. Riskli alanlarda Çevre ve þehircilik Bakanlýðýnýn hukuki çözüm konusunda kararýný ve bu kararýna baðlý uygulamalarý bekliyoruz. Yaþanan iki yýllýk deneyimle, baþarýyla ilerleyen riskli yapýlardaki kentsel dönüþümün ise yeni iþ yapma yöntemleri ile daha da hýzlanacaðý inancýndayýz."

Yorumlar

Top