YEþÝL ÇATILAR, SEL RÝSKÝNÝ AZALTIYOR

YEþÝL ÇATILAR, SEL RÝSKÝNÝ AZALTIYOR

Çatý Sanayicileri ve Ýþadamlarý Derneði (ÇATIDER) Baþkaný M. Nazým Yavuz, yaygýnlaþmaya baþlayan bitkilendirilmiþ çatý uygulamalarýnýn ani sel oluþumu, ýsý adalarý ve küresel ýsýnma gibi tehlikelere karþý önleyici etkiye sahip olduðunu söyledi.

ÇATIDER Baþkaný M. Nazým Yavuz, hýzlý kentleþme sonucu þehirlerde yaðmur suyunu emen toprak ve yeþil bitki örtüsünün hýzla azaldýðýný belirterek, þunlarý söyledi: "þehirlerde yaðmur suyunu emerek tutan toprak ve yeþil bitki örtüsü azalýyor. Bununla birlikte suyu giderlere ve kanalizasyon/yaðmur tahliye sistemine aktaran yüzeyler artýyor. þehir üstüne düþen tüm yaðmur suyunun ayný anda tahliyesi esnasýnda kaçýnýlmaz olarak zaman zaman sel felaketleri meydana geliyor. Bitkilendirilmiþ çatýlarda kullanýlabilecek drenaj sistemleri, çatý yüzeyine düþen yaðmur suyunun tahliye sistemine ulaþýmýný bir saate kadar süre geciktirebiliyor. Bu süre, sel oluþum riskini azaltmada çok önemli bir etkiye sahiptir. Bitkilendirilmiþ çatý uygulamalarýný artýrarak, üzücü sonuçlara ve kayýplara yol açan sel riskini azaltmak mümkün. Bir mahallede ne kadar çok bitkilendirilmiþ çatý varsa, sel riski o ölçüde azalýr."

Hortum riskini de azaltýr
M. Nazým Yavuz,  tüm dünyayý olumsuz etkileyen küresel ýsýnmadan dolayý sýcaklýk farklarýnýn arttýðýný belirterek þöyle konuþtu: "Türkiye'de bahar aylarý eskiden 18-21 derece ortalamalarýndaydý. Ancak artýk daha sýcak geçiyor, sýcaklýk 30 dereceyi buluyor. Yer seviyesi ile yükseklikteki sýcaklýk farký arttý. Özellikle kentlerdeki ýsý adalarý sayesinde oluþan mikro iklimler, alanlar arasýnda büyük sýcaklýk farklýlýklarýna, bozulmuþ toprak; hava koþullarý deðiþimi, su kaynaklarýnýn ziyan olmasý gibi olumsuzluklara yol açar. Hortum gibi felaketler artýk daha çok meydana geliyor. Gün içinde yapý elemanlarýnca toplanan tüm ýsý enerjisi havanýn soðumasý ile dýþa veriliyor. Bitkilendirilmiþ çatýlar yaparak, gün içinde toplanan bu enerjinin büyük bir bölümü toprak ve bitki içinde tutularak, gün batýmý saatlerinde dýþa yansýmalarý önlenebilir. Böylece kýrsal kesime nazaran ýsý adalarý içinde oluþan fark azaltýlabilir."

Enerji tasarrufu saðlýyor
Bitkilendirilmiþ çatýlarýn tüm faydalarý þunlar:

Yalýtým ömrünü uzatýr.
Enerji tasarrufu (2 l/m2/yýl yakýttan) saðlar.
Ses yalýtýmý (3 - 8 dB) saðlar.
Canlýlar için yerleþim alaný yaratýr.
Çatýlarda kullanýlabilir alanlar yaratýr.
Toz emilimini (0.2 kg/m2/yýl) artýrýr.
Yaðýþ suyu taþkýnlarýnýn azaltýlmasýnda etkindir.
Oksijen üretimini artýrýr.
Isý adalarýnýn etkisinin azaltýlmasýný saðlar.

Her türlü çatýda uygulanabilir

M. Nazým Yavuz, eski binalarda ve hür türlü çatýda bitkilendirilme uygulamasýnýn yapýlabileceðini belirterek, "Seyrek yeþillendirme yapýlmasý ve çatýdaki yük veren malzemelerin kaldýrýlmasý ile eski binalarda da uygulanabilir. Eðimli, tonoz, kubbe çatýlarda da bitkilendirme yapýlabilir. Eðim deðiþimine göre kullanýlan malzemeler, toprak türü ve bitkiler deðiþkenlik gösterir. Su yalýtýmý, altyapý, toprak katmaný ve bitki gibi deðiþen þartlar nedeniyle metrekare fiyatý 80-100 TL'den baþlar" dedi.

Yavuz, bitkilendirilmiþ çatýlarda senede bir kez bakým yapýlmasý gerektiðini kaydederek, 'En önemli unsur, deprem ülkesi olmamýz nedeni ile çatý yüklerini mümkün olduðu kadar hafif tutmaktýr. Ekilecek bitkinin doðal koþullara dayanýklý olmasý gerekir. Genelde 8-15 cm toprak kalýnlýðý (ýslak toprak aðýrlýðý 90-200kg/m2) tercih edilmeli ve tüm iklim koþullarýna dayanýklý olan ve Türkiye'de 30'a yakýn çeþidi olan sedum bitkileri ekilmelidir. Bitkilendirilmiþ çatýlarda bahçe topraðý mümkün olduðu kadar az olmalý, daha çok hafif ve su emme özelliði olan malzemeler tercih edilmelidir. Bakýmýn zor yapýlacaðý eðimli yüzeylerde organik gübre kullanýlmamalýdýr. Çim çok fazla bakým ve sulama istediðinden mümkün olduðu kadar kaçýnýlmalýdýr' diye konuþtu.

Bitkilendirilmiþ Çatýlar Nasýl Yapýlýr?
Su yalýtýmý olarak kullanýlacak olan malzemelerin mutlaka TS EN13948 veya FLL bitki köklerine dayanýklýlýk sertifikalarýna sahip olmalarý gerekir. Bitki köklerine dayanýklý su yalýtým örtüleri kullanýlýr. Bitümlü ve sentetik örtülerin görevi yapýlmýþ olan su yalýtýmýný korumaktýr. Su yalýtým örtüsü üzerine belli bir miktarda su tutma özelliði olan koruyucu keçe yerleþtirilir. Keçe türevi malzeme olmalarý nedeni ile alttaki su yalýtým örtülerini koruma altýna alýr. Genelde bitkilendirme türüne ve çatý eðimine baðlý olarak 300-900 gr/ m2 yoðunluk tercih edilir. Üzerine detaya uygun basma mukavemetine ve ekilecek bitkiye uygun su tutma kapasitesine sahip çift kademeli drenaj levhalarý yerleþtirilir. Üzerine toprak tabakasýnýn drenaj levhasý boþluklarýný doldurmasýný önleyecek ince bir sistem filtresi yerleþtirilir. Bunun üzerine ekilecek bitkinin özelliklerine göre toprak tabakasý ve bitkiler ekilir. Çatý eðimi artýkça kullanýlacak olan malzemelerde ve sistemlerde deðiþiklikler olmaktadýr.  

Yorumlar

Top