KONUT SEKTÖRÜ LOKOMOTÝF OLMAYA DEVAM EDECEK

KONUT SEKTÖRÜ LOKOMOTÝF OLMAYA DEVAM EDECEK

Emlak Konut, bir araþtýrma raporu yayýmladý. 'Gayrimenkul ve Konut Sektörüne Bakýþ' raporuna göre Türk inþaat ve konut sektörü, ekonomik büyümeyi tetikleyen lokomotif sektörlerden biri olmayý sürdürecek.

Türkiye'nin en büyük gayrimenkul yatýrým ortaklýðý þirketi olan Emlak Konut GYO, gayrimenkul sektörü için referans niteliðinde ayrýntýlý bir rapor yayýmladý. 'Gayrimenkul ve Konut Sektörüne Bakýþ' raporunda, sektöre iliþkin eðilimler, Türkiye'de ve dünyada konut fiyatlarý ve küresel ekonomideki geliþmelerin konut sektörüne etkileri, ayrýntýlý grafiklerle ve sayýsal verilerle deðerlendirildi.

Raporda,  orta ve alt gruba ait konut ihtiyacýnýn yoðun olarak sürdüðü vurgulandý. 'Gayrimenkul ve Konut Sektörüne Bakýþ' raporunda, konuyla ilgili þu ifadeler yer aldý: "Türk konut sektöründe orta ve orta alt guruba ait konut ihtiyacý oldukça yoðun olarak sürmektedir. Orta üst ve lüks segmentte ise talebin artarak devam ettiði söylenebilir. Türk inþaat ve konut sektörü büyüyen Türkiye'nin lokomotif sektörlerinden biri olmaya devam edecektir. Demografik ve ekonomik geliþmeler göz önüne alýndýðýnda ve dünya ile kýyaslandýðýnda sektörün daha çok potansiyel içerdiði görülecektir. Ancak fiyatlar konusunda zaman zaman yaþanabilecek dalgalanmalar 'çöküþ' veya 'balon' olarak adlandýrýlmamalýdýr. Hangi tip varlýk olursa olsun ne daima fiyatý artacak ne de daima düþecektir. Dolayýsý ile gerek ülkemiz ile ilgili gerekse sektörle ilgili istikrar ve dinamik yapý devam ettikçe orta vadede eðilim büyüme yolunda olacaktýr."

Varlýk fiyatlarýný etkileyen birçok deðiþken var
Emlak GYO'nun raporuna göre gayrimenkul ve özelinde konut fiyatlarýna etki eden pek çok etmen bulunuyor. Çalýþmada, küresel sistemik riskler olarak, dünya ekonomisinde yaþanan geliþmeler ve bu geliþmelerin Türk ekonomisine etkileri ile son on yýlda elde edilen kazanýmlarýn yarattýðý durum incelendi. Buna göre, varlýk fiyatlarý gerek küresel gerekse ülkeye has baþta her türlü ekonomik geliþmeler olmak üzere pek çok farklý deðiþkenden etkileniyor. Ancak her dalgalanma ve kriz içinde bulunulan þartlara göre incelenip yorumlanmalý. Ayný ülkede farklý zamanlarda benzer özellikler taþýyan dalgalanmalarýn bile ayrý sebep ve sonuçlarý olduðu unutulmamalý.

2008 öncesi ve sonrasý
'Gayrimenkul ve Konut Sektörüne Bakýþ' raporunda, 2008 küresel krizinin konut sektörüne etkileri irdelendi. Raporda, konuyla ilgili þu deðerlendirmeler yer aldý:  "Dünya ekonomisine yönelik yapýlan analizde iki farklý dönem dikkat çekiyor. Birincisi, 2008 küresel krizi öncesi dönemdi. Bu dönemde batý ekonomileri daha çok hizmetler sektörüne kaymýþ, reel sektör üretimlerini Uzakdoðu, Asya ve kýsmen Afrika'daki ülkeler aracýlýðý ile yapar olmuþlardýr. Üretim kapasiteleri ve teknolojik birikimleri ile yüksek katma deðerli mal ve hizmet üretimine devam etmeleri GYSH açýsýndan önde olmalarýna olanak vermiþlerdir. 1980'ler itibarý ile batý finans sektöründe yaþana hýzlý geliþmeler pek çok farklý ürünün de doðmasýna neden olmuþ, risk ve varlýk yönetimi giderek önem kazanmaya baþlamýþtýr. Bu amaçla oldukça farklý iþlemler ve piyasalar doðmuþ bunun sonucu da oldukça karmaþýk bir iþleyiþ ortaya çýktý. 2008 küresel krizinin çýkýþýnda uzun vadeli konut kredilerinin (ki bu tip kredilerin önemli bir bölümünün geri ödenmeme riski bulunmasýna raðmen) menkul kýymetleþtirilip (özellikle türev ürünler halinde) dünyanýn farklý yerlerindeki finansal kurumlar ve yatýrýmcýlar tarafýndan alýnmasý büyük rol oynadý. Konut teminatlý bu tip ürünler, çoðu tüketiciye kolaylýkla verildiði için konut fiyatlarýnda kriz öncesi çok hýzlý yükseliþler oldu. Konut fiyatlarýnýn artýðýný gören yatýrýmcýlar ve ucuz kaynak maliyeti sayesinde konut ihtiyacý olan yatýrýmcýlarýn talebi fiyatlarý köpürterek bir 'balon' oluþmasýna neden olmuþlardýr. Daha sonra faizlerde yaþanan yükseliþler ve fiyatlarýn da doygunluða ulaþmasý ile azalan talep riski yüksek olan kredi sahiplerinin de kredi geri ödememesi ile birleþince, konut fiyatlarýnda ve bunlara baðlý çýkarýlan menkul kýymetlerde çok hýzlý düþüþlere neden olmuþtur. ABD dýþýndan bu tip varlýklara yatýrým yapan banka, finans kurumu ve yatýrýmcýda düþüþten zarar görerek kendi ülkelerinde de bu tip bir geliþme olma olasýlýðýna karþý oradaki varlýklarýný satma yolunu seçmiþ bu da domino etkisi yaratarak krizin bir anda küreselleþmesine sebebiyet vermiþtir."

Fiyat artýþlarý 'balon' deðil

Araþtýrma raporunda, gerek Türkiye geneli, gerekse Ýstanbul özelinde yaþanan fiyat artýþlarýnýn balon oluþturmaktan uzak olduðu ve artýþýn saðlam temel nedenlere dayandýðý ifade edildi.

Bu nedenler ise kýsaca þöyle sýralandý;
?ò Mortgage kredileri yani uzun vadeli konut kredilerinin 2007 yýlýnda bankacýlýk sisteminde devreye girerek vadeyi arttýrmasý sonucu alým gücünü attýrmasý,
?ò Son 10 yýlda kiþi baþý milli gelirin 3.000 ABD dolarýndan, 10.000 ABD dolarýnýn üzerine çýkmasý
?ò Faiz oranlarýnýn hem küresel bazda hem de Türkiye'de tarihin en düþük oranlara inmesi,
?ò Ulaþým projeleri sayesinde daha hýzlý seyahat olanaðý saðlanan þehrin dýþ bölgelerindeki uygun fiyatlý projelere
?ò Köyden kente göçün devam ederek konut ihtiyacýný arttýrmasý,
?ò Mütekabiliyet yasasý sayesinde artan yabancý talebi,
?ò Kentsel dönüþüm ile merkezi bölgelerdeki yenilenen konut varlýðý ve düþük vergi imkanlarý,
?ò Ekonomik istikrar, OVP hedefleri ve cari açýk da azalma eðilimi,
?ò Geliþen ülkelerin büyükþehirdeki konut fiyatlarýna nazaran Ýstanbul'daki konut fiyatlarýnýn göreceli olarak
?ò Türkiye'de, ABD'deki gibi mortgage kredilerine dayalý finansal varlýklarýn bulunmamasý sonucu olasý finansal spekülatif hareketlere maruz kalýnmamasýný sayabiliriz.
Sonuç olarak, 'Gayrimenkul ve Konut Sektörüne Bakýþ' raporunda, Türk konut sektörünün, ekonomik büyümede lokomotif sektör olmaya devam edeceði, konut sektöründe 'balon' olmadýðý ve varlýk fiyatlarýný etkileyen birçok unsurun var olduðu saptandý.

Yorumlar

Top