- 29-Nisan-2024
- GİRİŞ / Kayıt Ol
- Künye
- Ä°letiÅŸim
Türkiye'nin Gayrimenkul Platformu GYODER, gayrimenkul sektörünün alt segmentlerini üçer aylýk dönemler halinde irdelediði, 'GYODER Gösterge' Türkiye Gayrimenkul Sektörü 2017-3. Çeyrek Raporu'nu yayýnladý. GYODER'in, Türk Ekonomi Bankasý (TEB) katkýlarýyla hazýrladýðý raporda; Mart 2017'de binde 20'den binde 15'e düþürülen tapu harcý uygulamasýnýn Eylül sonu itibarýyla sona ermesinin, tapu tescillerinde hareketlilik yarattýðý vurgulandý. Bu hareketlilikle birlikte 2017 yýlý 3. Çeyrekte, 2. Çeyreðe göre yüzde 14,5, bir önceki yýlýn ayný dönemine göre ise yüzde 10 oranýnda bir büyüme yakalandýðý belirtildi. Raporda ayrýca, 2017 ilk yarýyýlýnda görülen yeni konut satýþlarýndaki yavaþlamanýn 3. Çeyrekle birlikte tekrar pozitif bir seyir izlediðine dikkat çekildi.
GYODER (Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatýrým Ortaklýðý Derneði), dünya ve Türkiye ekonomisinden, temel makroekonomik göstergelere, sektör içi üretim rakamlarýndan, çeþitli istatistiklere kadar önemli bilgiler aktaran 'GYODER Gösterge' ile gayrimenkul sektörüne ýþýk tutmaya devam ediyor. 2017 yýlýnda da Türk Ekonomi Bankasý (TEB) katkýlarýyla hazýrlanan GYODER Gösterge, tasarýmýnda ve içeriðinde gerçekleþtirilen revizyonlar sonucu yepyeni bir kimlikle yayýnlanýyor. Temel ekonomik verilerin yaný sýra konut, krediler, AVM, ofis, lojistik, turizm ve GYO gibi gayrimenkulün tüm alt segmentlerini kapsayan raporda, Prof. Dr. Emre Alkin'in de deðerlendirmeleri yer alýyor. Rapor, ayný zamanda GYODER Gösterge'nin yenilenen web sitesi ile dijital ortama taþýnýyor.
Türkiye gayrimenkul sektörünün dinamiklerinin incelendiði GYODER Gösterge 2017-3. Çeyrek Raporu'nda; ilk kez satýlan konutlarda 2. Çeyreðe kýyasla yüzde 20'lik bir artýþ görülürken, ikinci el satýþlarda yaþanan daralmanýn yüzde 1,4 seviyesinde gerçekleþtiði vurgulandý. 2017 ilk yarýyýlýnda görülen yeni konut satýþlarýndaki yavaþlamanýn 3. Çeyrek ile birlikte tekrar pozitif bir seyir izlediði ancak bu seyirde aðýrlýklý olarak tapu harç indiriminden yararlanmak üzere yapýlan satýþlarýn etkili olduðu ifade edildi. Raporda, gayrimenkul sektörü ile ilgili geliþmeler, þu bilgi ve deðerlendirmelerle aktarýldý:
Konutlarda fiyat artýþý yavaþladý
Geçtiðimiz yýl toplam konut stokuna 752 bin 868 yeni konut eklendi. Yüzölçümü bazýnda; yapý ruhsatý adeti önceki yýlýn ayný dönemine göre %50,8 artarken, yapý kullanma izin belgesi adeti %2,9 azaldý. Daire sayýlarýna göre yapý ruhsatý miktarý önceki yýlýn ayný dönemine göre %55,4, yapý izin belgesi miktarý ise %0,9 oranýnda artýþ gösterdi. Yeni konut üretimi ve tamamlanan konutlarýn arzý devam ederken, TCMB verilerine göre 2017 yýlý 2. Çeyreði ile birlikte konut fiyat endeks artýþýnýn yavaþlama trendine geçtiði, 3. Çeyrekte de bu durumun artarak devam ettiði görüldü. Nisan ayýnda yüzde 13,13 olan konut fiyat endeksi yýllýk artýþý Aðustos ayýnda yüzde 11,31'e kadar geriledi. Baþka bir deyiþle, konut fiyatlarýndaki artýþ yavaþladý.
Konut kredisi faizleri yükseldi
Kullanýlan yeni konut kredisi miktarý 2017 yýlýnýn ikinci çeyreðinde, bir önceki yýlýn ayný dönemine göre yüzde 33 artarak, 17,8 milyar TL'ye ulaþtý. Bu oran 2016 son çeyreðinde ise yüzde 87 olarak en yüksek seviyesini görmüþtü. Ortalama kredi tutarý ise 2017'nýn ikinci çeyreðinde bir önceki yýlýn ayný dönemine göre yüzde 18,7 artarak 142 bin TL oldu. Konut kredisi faiz oranlarýndaki düþüþ 2016'nýn ikinci çeyreðinden bu yana devam ederken, bu yýlýn ikinci çeyreðinden itibaren faizlerde yükselme görüldü. Eylül 2017 itibarýyla konut kredilerinde aylýk faiz oraný yüzde 1,01, bileþik faiz oraný ise yüzde 12,88 seviyesinde gerçekleþti.
Konut kredilerinin payý yüzde 38,2 arttý
Bankalardaki kredi mevduat rasyosunun bozulmasý nedeniyle artan kaynak maliyeti konut kredileri faiz oranlarý üzerinde baský yarattý. Kamu bankalarýnýn konut kredileri içerisindeki payý 2016 yýlý ikinci çeyreðinde yüzde 33 olup 2017 ikinci çeyreðinde yüzde 41'e yükseldi. 2017 Eylül ayý itibarýyla konut kredilerinde aylýk faiz oraný yüzde 1,01, yýllýk bileþik faiz ise yüzde 12,88 seviyesinde gerçekleþti. Toplam konut kredisi hacmi ise 2017 yýlý ikinci çeyrek itibarýyla 180 milyar TL'yi aþtý. Konut kredilerinin bireysel krediler içindeki payý hem bir önceki yýlýn ayný dönemine göre hem de bir önceki çeyreðe göre artarak yüzde 38,2 oldu. Takipteki konut kredileri, hem miktar hem de toplam konut kredileri içindeki oran olarak 2017 ilk çeyreðine göre azalma gösterdi.
Tüketicinin tercihi senet oldu
Markalý konut projelerinden konut satýn alan tüketiciler, 2017 yýlý 3. Çeyrekte peþinat, senet ve banka kredisi kullanýmý seçeneklerinden en fazla senet kullanýmýný tercih etti. 2017 yýlý son çeyrek dönemde stok erime hýzý yüzde 3,2 oranýnda gerçekleþti ve markalý konut projelerinde yapýlan satýþlarýn yüzde 4,5'lik oraný ise yabancý yatýrýmcýlara yapýldý.
Yabancýya konut satýþýnda teþviklerin etkisi hissedildi
Yabancýya konut satýþlarý 2. çeyreðe göre yaklaþýk yüzde 6, 2016 yýlýnýn ayný dönemine göre yaklaþýk yüzde 47 artýþ ile 5 bin 646 adet seviyesinde gerçekleþti. 3. çeyrekte, Suudi Arabistan ve Irak vatandaþlarýna yapýlan konut satýþlarýnýn yabancýya konut satýþlarýndaki payý yaklaþýk yüzde 31 olarak gerçekleþti. Yabancýya konut satýþlarýnda uygulanan vergi muafiyeti ve vatandaþlýk izni gibi teþviklerin etkisi hissedildi. 2017'nin ilk 9 ayýnda, yabancýlarýn gayrimenkul yatýrýmlarýnda en çok tercih ettiði il Ýstanbul oldu. Ýstanbul ayný döneme göre yüzde 25'lik bir artýþ gösterdi. Yabancýlarýn 2016 ve 2017'nin ilk 9 ayýnda tüm gayrimenkul çeþitleri bazýnda Türkiye'de yaptýklarý yatýrýmlar; alan bazýnda ayný döneme göre yüzde 6,3 artýþ, iþlem sayýsý bazýnda ise yüzde 10,3 artýþ gösterdi. 2017'nin ilk 9 ayýnda, bir önceki yýlýn ayný dönemine göre Almanya vatandaþlarý tarafýndan yapýlan gayrimenkul yatýrýmlarýnda; alan bazýnda yüzde 67, kiþi sayýsý olarak ise yüzde 16 oranýnda artýþ yaþandý.
Kaynak maliyetindeki artýþ, konut kredi faiz oranlarýný baskýlýyor
Ülkemizde mevcut duruma bakýldýðýnda, konut fiyatlarýnýn yüksek olmasý ailelerin konut satýn alýmýnda belli bir oranda banka kredisi kullandýðý gerçeðini gösteriyor. Konut fiyatlarýnýn kiþilerin gelirleriyle karþýlaþtýrýldýðýnda çok yüksek olduðu, konut kredilerinin düþük maliyetli ve uzun vadeli olarak verilebilmesi durumunda, kiþilerin bunlarý geriye ödeyebilmelerinin mümkün olduðu gerçeði gözlemleniyor. Konut kredisi faiz oranlarý Ocak-Eylül döneminde ortalama aylýk yüzde 0,98'idi; ancak özellikle son 3 ayda yüzde 1'i aþan oranlar gözlemleniyor. Artan kredi maliyetlerinin göreli olarak talebi azaltmasý bekleniyor.
Sektöre 92 bin 603 metrekarelik yeni ofis alaný dahil oldu
3. çeyrekte bir önceki döneme kýyasla yüzde 12 artýþla toplam 92 bin 603 metrekare yeni ofis alaný pazara girdi ve toplam arz 5,5 milyon metrekare oldu. 2017 Ocak-Eylül dönemi için toplam iþlem ise 226 bin 599 metrekareye yükseldi. Yýlýn üçüncü çeyreðinde toplam kiralama iþlemi 84 bin 903 metrekarelik alan üzerinde yapýldý. Boþluk oraný ise, toplamda yüzde 22,5 olarak gerçekleþti.
Geçen yýl 387 olan AVM sayýsý, bu yýl 415'e ulaþtý
Türkiye genelinde 2016 yýl sonu itibarýyla 387 olan toplam AVM sayýsý 2017 3. çeyrek itibarýyla 415'e ulaþtý. 2017 yýl sonuna kadar yeni açýlacak AVM'lerle bu sayýnýn 444'e ulaþmasý, toplam kiralanabilir alanýn ise 13 milyon metrekareyi geçmesi bekleniyor. Ýstanbul, toplam kiralanabilir alan stokunun yaklaþýk yüzde 38'ini oluþturuyor. Türkiye genelinde, ortalama 1.000 kiþi baþýna düþen kiralanabilir alan ise 155 metrekare olarak belirlendi.
Yorumlar