YEþÝL BÝNALAR ÝÇÝN DOðADAN ÝPUÇLARI

YEþÝL BÝNALAR ÝÇÝN DOðADAN ÝPUÇLARI

Yeþil bina tasarým anlayýþýný ana eksen olarak ele aldýðý mimari projeleriyle tanýnan Avcý Architects'in kurucusu ve ÇEDBÝK Yönetim Kurulu eski Baþkan Yardýmcýsý Mimar Selçuk Avcý, 22-29 Eylül Yeþil Binalar Haftasý dolayýsýyla bir açýklama yaptý.

Yeþil bina tasarým anlayýþýný ana eksen olarak ele aldýðý mimari projeleriyle tanýnan Avcý Architects'in kurucusu ve ÇEDBÝK Yönetim Kurulu eski Baþkan Yardýmcýsý Mimar Selçuk Avcý, küresel ýsýnmayla mücadelede mimarlarýn ve mühendislerin, bina tasarýmlarýna doðadan alýnan ip uçlarýyla yön vermelerinin önemine dikkat çekiyor.

Çalýþmalarýný Londra, Ýstanbul ve Ljubljana'daki stüdyolarýnda sürdüren Mimar Selçuk Avcý, yeþil bir binanýn temel olarak hangi özelliklere sahip olmasý gerektiðini þu sözlerle açýklýyor: "Çoðu kiþi yeþil bina deyince tam anlamýyla yeþillerle kaplý bir bina hayal eder. Hatta yeþile boyanmýþ bir bina bile düþünenler olabilir. Ama tabii ki yeþil bina bunlardan hiçbiri deðil. Yeþil bir bina, yani çevreye duyarlý bir bina doðadan öðrenir ya da doðayý taklit eder. Aslýnda yakýn zaman öncesine kadar geleneksel mimari tam olarak bunu yapýyordu."

Doðaya yakýndan bakýldýðýnda alýnabilecek birçok ders bulunacaðýný düþünen Selçuk Avcý, bir doða harikasý olan Afrika karýncalarýnýn yuvalarýndan örnek veriyor: "Afrika karýncalarýnýn gece ýsýnýn 2 dereceye düþüp, gündüz 40 dereceye yükseldiði iklim koþullarýnda inþa ettiði tepeleri ele alabiliriz. Karýnca yuvalarý, karýncalar için optimum ýsý olan 30 dereceyi  muhafaza etmek için inþa edilmiþtir. Bu tip doða gözlemleri tasarýma þekil verip onlarý daha yerel hale getirebilir. Turkiye'nin güney doðusunda, Urfa yakýnlarýnda bulunan Harran bölgesinin sakinleri, yüzyýllardýr kerpiç evlerde yaz kýþ zorlu hava koþullarýna karþý herhangi bir karmaþýk iklimlendirme cihazýna baþvurmadan yaþamayý belki de doðanýn bu tip mucizelerine öykünerek baþarmýþlardýr."

"Doðadan öðrenme geleneði unutuldu"  
Türkiye'de yüzyýllar geçtikçe doðadan öðrenme geleneðinin unutulduðunu dile getiren Avcý, sözlerine þöyle devam ediyor: "Mardin ve Ýstanbul'da birbirinin ayný olan yapýlar bu tavýr ve bakýþ açýsýyla inþa edildi. Birbirinin ayný olan ve hiçbir çevre ve iklim koþuluna cevap vermeyen betonarme yapýlar... Burada kesinlike bir yanlýþlýk var!"

Mimar Selçuk Avcý liderliðindeki Avcý Architects, iklim ve doða gözlemleri sayesinde yapýlarýn bulunduklarý yere ait bir hale gelebilmesi için projelerinde pek çok açýdan doðadan ilham alabiliyor. Bu doðrultuda Avcý Architects tarafýndan projelendirilen, Ankara'daki Türkiye Müteahhitler Birliði Binasý, ofisin doðadan neler öðrendiðinin ve özellikle de yerel iklim koþullarýndan nasýl faydalandýðýnýn en iyi örneklerinden biri.
 
"Bu projenin ön araþtýrmalarýnda Ankara'nýn yaz aylarýnda gündüz yaklaþýk 35, akþam ise 15-18 derece civarýnda olduðunu öðrendik. Neden binayý bu ýsý deðiþiminden yararlanarak doðal yollardan soðutabilecekken, onun yerineatmosfere  zehirli gazlar salarak elektrik üreten ve pahalý yakýtlar tüketen iklimlendirme cihazlarý kullanalým ki, diye düþündük. Böylece binanýn otoparkýnýn alt katýna beton blok kanallarýndan oluþan ve soðuk havayý depolayan bir labirent tasarladýk. Gün boyunca depolanan soðuk havanýn binanýn içine salýnmasý için basit bir mekanizma kullandýk ve yapay yollarla soðutma ihtiyacýný minimize ettik. Böylece iklime duyarlý bir biçimde tasarlanan bu bina, verimli bir þekilde atmosfere verilen  zararý en aza indirmek için çalýþýyor."
 
'Yeþil bina' tanýmýnýn yüzyýllardýr süregelen, doðadan ve geleneklerden öðrenilen bir bina anlayýþý geliþtirdiðini, bunlarýn tam olarak anlaþýlabilmesi için ise mimarlarýn bilimsel bir temele sahip olmalarýnýn  zorunlu olduðunu dile getiren Avcý, ülkemizde verilen mimarlýk eðitiminin bu açýdan yeterli olmadýðýný da sözlerine ekliyor: "Mimarinin estetik ve þekilcilikten ibaret olduðunu düþünmeyi býrakýp sofistike ve karmaþýk bir form bilimi olduðunun farkýna varmamýz gerekiyor. Dolayýsýyla, bu bilimi mimarlýk eðitimi sürecine entegre etmeliyiz ki, mimarlar iþ hayatlarýnda dünyaya açýldýklarýnda yüzyýllýk bu bilgilerle donanmýþ olsunlar."
 

Yorumlar

Top