KPMG Türkiye, 'Sektörel Bakýþ 2020 ?û Ýnþaat Raporu'nu yayýmladý. Rapora göre; Türkiye ekonomisinin lokomotifi inþaat sektörü, büyüme potansiyelini koruyor ancak ekonomik ve siyasi risklere karþý hassas?à Rakamlar sektörün parlak günlerine kýsa sürede dönemeyeceðine iþaret ediyor.
KPMG Türkiye'nin hazýrladýðý 'Sektörel Bakýþ 2020' serisinin inþaat sektörünü ele alan raporu yayýmlandý. Ýnþaat sektöründe 2019'un deðerlendirildiði, 2020'ye iliþkin beklentilerin sýralandýðý rapor gelecek yýlla ilgili ipuçlarý veriyor. Sektörel Bakýþ 2020 ?û Ýnþaat Raporu'na göre artan nüfus, küçülen aile yapýsý, evlilik yaþýnýn yükselmesi gibi sosyal, demografik ve ekonomik nedenlerle sektör büyüme potansiyelini koruyor. Aþaðý yönlü faiz hareketleri ve yabancý talebi, kamu kaynaklý desteklerle birleþince sektörün tahminlerden daha hýzlý bir toparlanma sürecine girmesi beklentisi yaratýyor. Ancak öncü veriler, sektörün sadece ekonomik deðil siyasi riskler nedeniyle de kýrýlganlýðýný koruduðunu gösteriyor.
Raporu deðerlendiren KPMG Türkiye Altyapý ve Ýnþaat Sektör Lideri Ýsmail Önder Ünal, "Sektör 2018'in ikinci yarýsýndan itibaren büyümeye negatif katký veriyor. 2019'un ikinci yarýsý sonu itibarýyla önceki döneme göre eksi yüzde 12,7'lik sert bir daralmayla büyümeyi sýnýrladý. Uzun vadede ise hemen hemen tüm alanlarda yüksek potansiyelini koruyor. Kýsa vadeli kýrýlganlýklarýn kamu desteðiyle aþýlma gayreti var. Kalýcý bir toparlanmadan bahsedebilmek için finansal piyasalarda istikrarýn ve güven endekslerindeki ivmelenmenin görülmesi gerekiyor. 2020 yýlýnda sektördeki hareketlenme önce stoklarýn erimesi yönünde kampanyalý ev satýþlarýyla baþlayabilir. Yeni projeler için ise henüz erken" dedi.
Yeni Ekonomi Programý'nda yer verilen saðlýk turizminin geliþtirilmesine yönelik projeler ile kentsel dönüþüm uygulamalarýnýn sektörün hareketlenmesi açýsýndan önemli olduðunu söyleyen Ünal, "Sektörün gidiþatý, ekonomik görünüm ve tüketici algýlarý ile doðrudan ilintili. Rakamlarýn güçlenmesi ve algýnýn iyileþmesi, ekonomik büyümenin yýldýzý olarak kabul edilen sektörde canlanmayý da beraberinde getirecektir" diye konuþtu.
KPMG Türkiye, Sektörel Bakýþ 2020 ?û Ýnþaat Raporu'nda dikkat çeken baþlýklar þöyle:
Ýstihdamda azalma var
- Ýnþaat sektörü, 2018'in ikinci yarýsýndan 2019'un ikinci yarýsýna kadar ortalama yüzde dokuz küçüldü. Sektör her ne kadar gücünü yurt içi talepten alsa da sadece ekonomik deðil siyasi risklere karþý hassasiyetini koruyor.
- Mevsimsellikten arýndýrýlmýþ verilere göre; sektör 2019 Ocak itibarýyla 1 milyon 677 bin kiþiyi istihdam ediyordu. Bu sayý, bir önceki yýlýn ayný dönemine göre 540 bin kiþilik azalmayý ifade ediyor. Aðustos 2019 itibarýyla ise 1 milyon 480 bin, diðer bir deyiþle Ocak 2018'e kýyasla 737 bin daha az istihdam var.
- Sektörün toplam istihdamdan aldýðý pay, içinden geçtiði sert daralmaya paralel olarak düþüyor. 12 aylýk ortalama oran 2006 yýlýndan bu yana ilk kez yüzde 6 barajýnýn altýnda kaldý. 2019 yýlýnýn ilk sekiz aylýk ortalamasý yüzde 5,5 oldu.
- 2019 yýlýnda Türkiye'de gerçekleþen birleþme ve satýn alma iþlemlerinin sektörel daðýlýmý incelendiðinde altyapý ve inþaat sektörü hem iþlem hacmi hem de en büyük iþleme sahip olarak en önde öne çýktý. Sektör, 2019 yýlýnda toplam 11 iþlemde 793 milyon dolarlýk bir hacim yarattý. 2018 yýlýnda ise 15 iþlemde 311 milyon dolar seviyesinde bir hacim gerçekleþmiþti.
Cirolar düþtü, maliyetler arttý
- Genel ekonomik güven endeksi Ocak-Ekim döneminde yüzde 14 artarken, inþaat sektörü güven endeksinde artýþ yüzde 15 olarak gerçekleþti.
- 2018 sonrasý dönemde talepteki kýrýlma, satýþ fiyatlarýnýn artýþýný da sýnýrladý. Talebin düþmesi, ciro artýþlarýnýn maliyet artýþlarýnýn altýnda kalmasýna sebep oldu. Bu da sektörün finansal performansýný ciddi seviyede olumsuz etkiledi.
- Eylül 2019 itibarýyla inþaat sektörünün parasal büyüklüðü, önceki yýlýn ayný dönemine göre yüzde 14,3 daraldý. Ayný dönemde malzeme maliyetleri yüzde 16,1, toplam maliyetler ise yüzde dört artýþ kaydetti.
Yeni konut satýþlarý yüzde 28 azaldý
- Ocak-Ekim döneminde yeni konut satýþlarý 2018'in ayný dönemine göre yüzde 28,4 gibi rekor seviyede daralýrken, ikinci el konut satýþlarý yüzde 2,1 oranýnda arttý. Böylece toplam konut satýþlarý 1 milyon 8 bin adette kaldý.
- Ýpotekli konut satýþlarý, konut kredi faizlerindeki ani dalgalanma nedeniyle kamu desteðine raðmen zayýf bir seyir izliyor. 2019'un ilk 10 ayýnda ipotekli konut satýþlarý 2018'in ayný dönemine göre yüzde 10 azaldý.
Yabancý iþtahý devam ediyor
- Özellikle 2018 yýlýndaki kur þokuyla zirveye ulaþan yabancý satýþlarý, 2019'da dengelenmiþ görünse de trend hala yukarý yönde. Ocak-Ekim 2019 döneminde yabancýya konut satýþý 2018'in ayný dönemine göre yüzde 18,9 oranýnda arttý. Ortadoðulu ve Arap yatýrýmcýlarýn özellikle Ýstanbul'a olan talebi devam ediyor.
Ýzmir'de konut fiyatlarý yükseliyor
- Konut talebindeki düþüþ, fiyatlarý baskýlamaya devam ediyor. Konut fiyat endeksi, Eylül 2019 itibarýyla yýllýk bazda yüzde 6,3 arttý. Böylelikle endeksin artýþ oranýnýn enflasyonun altýndaki seyri 26 aya çýktý. Bununla birlikte konut fiyatlarýnda yýllýk artýþlar þehir bazýnda Ýzmir'de en yüksekken, Ankara ve Ýstanbul'da görece daha düþük seyrediyor.
AVM sayýsý ayný kaldý
- Türkiye genelinde 2018 yýlsonu itibarýyla 453 olan toplam AVM sayýsý, 2019 yýlýnýn son çeyreðinde deðiþmedi. Proje halindeki AVM sayýsý ise 44?à 2019 yýlýnýn son çeyreði itibarýyla Türkiye'de bulunan 13 milyon 453 bin metrekarelik kiralanabilir alan stoklarý ise yeni projelerin hayata geçmesiyle birlikte 16 milyon metrekareye ulaþacak.
Yavuz Sultan Selim'e Çinli ortak
- Türkiye'de yerleþik müteahhitlik ve teknik müþavirlik þirketlerinin yurt dýþýndaki faaliyetleri önceki yýllara göre oldukça zayýf bir seyir izliyor. 2018 yýlýnda 21 milyar dolar olan yeni proje deðerleri, 2019 Eylül sonu itibarýyla 7,6 milyar dolar seviyesinde gerçekleþti. Türk müteahhitlerinin yurt dýþý projelerinin Rusya ve Baðýmsýz Devletler Topluluðu'nda, daha sonra Ortadoðu ve Afrika'da yoðunlaþtýðý görülüyor.
- Anhui Expressway, China Merchants Expressway, Jiangsu Expressway gibi Çinli dev þirketlerin oluþturduðu konsorsiyumun Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve Kuzey Marmara Otoyolu iþletmelerini içeren ICA'nýn yüzde 51 hissesini 688,5 milyon ABD dolarý bedelle satýn almasý da 2019'un en büyük iþlemi oldu. Finansal yapýlandýrma sürecindeki Ýtalyan Astaldi ise YSS ve KMO iþletmelerindeki yüzde 33'lük hissesini IC Ýçtaþ Ýnþaat'a devrederek ortaklýktan ayrýldý.
Türk firmalarý bu yýl da ikinci sýrada
- Uluslararasý inþaat sektörü dergisi ENR'ýn (Engineering News Record), "Dünyanýn En Büyük 250 Uluslararasý Müteahhidi" listesinde 2018 itibarýyla 44 Türk firmasý yer alýyor. Türkiye bu sayý ile listede birinci sýrada yer alan Çin'in ardýndan ikinciliðini korurken, üçüncü sýrada 36 firma ile ABD bulunuyor.
- Yurt içi pazarlardaki zayýflayan performansa raðmen sektörün ihracatý güçlü seyrini koruyor. Ekim 2019'da 4,42 milyon ton ihracat yapýldý. Deðer olarak yýlýn en yüksek üçüncü aylýk ihracatýnýn yapýldýðý ekim ayýnda ihracat 1,94 milyar dolar seviyesinde gerçekleþti. 2018 Ekim-2019 Ekim aralýðýnda ise yýllýk ihracat 21,6 milyar dolar oldu. Ekim ayýnda ithalat 211,6 bin ton ile 585 milyon dolara ulaþtý.
Çimento sanayii daraldý
- Çimento sektöründe 2018'de yaþanan daralma, 2019'da da devam etti. 2019'da çimento üretiminde yüzde 24'lük daralma yaþandý. Ancak ihracat 2018 yýlýnýn Aðustos ayýna kýyasla yüzde 95 seviyesinde arttý. Buna karþýn iç satýþtaki yüzde 33'lük daralma sektör için her þeyin iyi gitmediðini teyit ediyor.
Jeopolitik belirsizlik tehdit ediyor
- Ýnþaat sektörü, jeopolitik konumu nedeniyle Ortadoðu ülkeleri için cazibe merkezi olmaya devam ediyor. Genç nüfus, konut ve alt yapý yatýrýmlarýnýn devamlýlýðýný saðlýyor. Göç nedeniyle ortaya çýkan ucuz iþgücü, maliyetlerdeki artýþý görece sýnýrlýyor. Kentsel dönüþüme olan ihtiyaç orta ve uzun vadede arz iþtahý yaratýyor. Ancak jeopolitik belirsizlikler, sektör oyuncularýnýn mali tablolarýnda yaþanan bozulma, tapuda gerçek deðer uygulamasý, deðerli konut vergisi uygulamasý gibi unsurlar sektörün önündeki risk ve tehditler olarak görülüyor.
.jpg)
Yorumlar