- 30-Nisan-2024
- GİRİŞ / Kayıt Ol
- Künye
- Ä°letiÅŸim
Türkiye'nin Gayrimenkul Platformu GYODER, gayrimenkul sektörünün alt segmentlerini deðerlendirdiði, 'GYODER Gösterge' Türkiye Gayrimenkul Sektörü 2023 3. Çeyrek Raporu'nu yayýnladý. Rapora göre 3. çeyrekte 334,295 adet konut satýldý. Türkiye genelinde birim metrekare fiyatý 27,840 TL’ye ulaþýrken en yüksek metrekare fiyatý ise 41,766 TL ile Ýstanbul’da gerçekleþti. Raporda öne çýkan bir diðer veri ise ipotekli satýþlar ile yabancýya konut satýþlarýndaki keskin düþüþ oldu.
GYODER'in Ziraat GYO'nun katkýlarý ile hazýrladýðý 'GYODER Gösterge' 2023 3. Çeyrek Raporu’na göre, Türkiye genelinde birim metrekare fiyatý 27,840 TL’ye ulaþtý. En yüksek metrekare fiyatý ise Ýstanbul’da gerçekleþmiþ olup 41,766 TL oldu. ‘GYODER Gösterge’ye göre talebin güçlü olmasý ve enflasyonist eðilimden kaçýþ çabasýyla yaþanan konut fiyatlarýndaki artýþ eðiliminde yavaþlama iþaretleri görülmeye baþlandý. Rapora göre inþaat maliyet endeksi (Aðustos-2023) yýllýk olarak yüzde 66,46 arttý. Endeksin alt kýrýlýmlarýna bakýldýðýnda ise malzeme fiyatlarý ayný dönemde yüzde 52,18, iþçilik maliyetleri de yüzde 113,27 olarak yükseldi. Rapora göre artan maliyetler ve fiyatlar sektördeki konut satýþlarýný da etkilemeye devam ediyor. Nitekim 2023 yýlýnýn üçüncü çeyreðinde 334.295 adet konut satýldý. Her ne kadar konut satýþlarýnda yýllýk bazda dört çeyrektir devam eden düþüþ serisi sona erse de yýlýn ilk dokuz ayý toplamýndaki konut satýþ adedi geçen yýlýn ayný dönemine kýyasla yüzde 14.9 düþüþle 900.074 adet olarak gerçekleþti.
ÝPOTEKLÝ SATIÞLAR SERT DÜÞTÜ
Rakamlar satýþ durumuna göre analiz edildiðinde, birinci el satýþlarýn üçüncü çeyrekte 2013 yýlýndan beri en düþük seviyesine gerilediði gözleniyor. 2023 yýlýnýn ikinci çeyreðinde de benzer þekilde en düþük ikinci çeyrek verisi görülmüþtü. Üçüncü çeyrekte 97.439 adet konut, ilk kez satýþa konu olurken ilk satýþlarýn toplam satýþlar içerisindeki oraný bir önceki çeyrek verisi olan yüzde 30,9’dan yüzde 29,1’e geriledi. Ýkinci el satýþlarýn payý ise yüzde 70,9 olarak gerçekleþmiþ olup 236.856 adet konut ikinci el satýþa konu oldu.
Satýþ þekline göre yapýlan deðerlendirmelerde ise yüzde 37,2 oranýnda gerileme ile birlikte ipotekli satýþlar, veri tarihindeki en düþük üçüncü çeyrek verisine geriledi. Ýpotekli satýþlarýn toplam satýþlar içerisindeki oraný bir önceki çeyrekte yüzde 22,2 iken üçüncü çeyrekte bu oran yüzde 11,8’e geriledi. Üçüncü çeyrekte, ipotekli satýþlar 39.354 adet, diðer satýþlar 294.941 adet oldu.
2022 yýlýnýn ilk dokuz aylýk dönemine bakýldýðýnda ise 228 bin adet ipotekli konut satýþý yapýlýrken bu yýlýn ayný döneminde yüzde 29,6’lýk bir düþüþ ile 160 bin adet satýþ yapýldý. Rapora göre ipotekli satýþlardaki azalma konut kredi faizlerinde ve konut fiyatlarýndaki artýþýn etkisiyle meydana gelmiþ görülüyor.
YABANCIYA SATIÞLAR YÜZDE 43 AZALDI
Yabancýlara yapýlan satýþlar üçüncü çeyrekte 8.789 adet olurken konut satýþlarýnýn geneline kýyasla yýllýk bazda yüzde 38,4 oranýnda gerileme kaydetti. Yabancýlara yapýlan konut satýþlarýna Ocak-Eylül dönemi olarak bakýldýðýnda ise bir önceki yýlýn ayný dönemine göre yüzde 43,5 azalmayla 28 bin 64 adet satýþ olarak gerçekleþtiði görülüyor.
3. çeyrekte ülke uyruklarýna göre en yüksek alým Rusya Federasyonu vatandaþlarý tarafýndan yapýlmýþ olup il bazýnda üçüncü çeyrekte en yüksek satýþ 2.922 adet konutla Antalya’da gerçekleþti. Antalya yüzde 33,2 ile birinci sýrada yer alýrken ikinci sýrada yüzde 32,7 pay ile Ýstanbul, üçüncü sýrada ise yüzde 8,2 pay ile Mersin yer aldý.
2023 yýlý 3. çeyreði sonuna bakýldýðýnda ise yabancýlarýn gayrimenkul yatýrýmlarýnda en çok tercih ettiði ilk üç il sýrasýyla Ýstanbul, Antalya ve Mersin oldu. Yabancýlarýn tüm gayrimenkul çeþitleri toplam zemin adedi bazýnda Türkiye’de yaptýklarý yatýrýmlar incelendiðinde ilk sýrayý Rusya Federasyonu, Ýran ve Irak vatandaþlarý aldý.
EYLÜK AYI SONUNDA KONUT KREDÝSÝ HACMÝ 445,9 MÝLYAR TL
2023 Eylül ayý itibari ile konut kredilerinde aylýk faiz oraný yüzde 2,98, yýllýk bileþik faiz ise yüzde 42,21 seviyesinde gerçekleþti. Bu oranlar son 10 yýlýn en yüksek deðerleri olarak kaydedildi. Rapora göre 2023 yýlý Eylül ayý sonunda konut kredisi hacmi 445,9 milyar TL seviyesinde gerçekleþti. Eylül 2022 tarihinde 354 milyar 411 milyon TL olan toplam hacim 12 aylýk dönemde yaklaþýk yüzde 26’lýk oranda artýþ gösterdi.
2023 yýlý 2. çeyrek döneminde kullandýrýlan konut kredisi miktarý 62.486 milyon TL’ye ulaþtý. Konut baþý ortalama kullandýrýlan kredi tutarý ise 940.000 TL oldu. Rapora göre 2023 yýlý 3. çeyrek döneminde Ýstanbul’da 100 m2’lik bir konut için kullanýlacak konut kredisinin aylýk taksitleri hane halký harcanabilir gelirinin yüzde 92'si oranýnda.
GYF’LERÝN PAZAR BÜYÜKLÜÐÜ 48,4 MÝLYAR TL
Rapora göre ihraç dönemi devam eden ve ilk defa yatýrým almýþ olan fonlar dahil olmak üzere toplam 151 gayrimenkul yatýrým fonu bulunuyor. Gayrimenkul Yatýrým Fon büyüklüðü bir önceki çeyrek döneme göre yüzde 12,4 artýþ göstererek 48,4 milyar TL seviyesine ulaþtý.
GYF pazarý toplam büyüklüðünün, 2018 yýlý son çeyreðinden itibaren her çeyrek pozitif yönde arttýðý gözlemleniyor. Bu yýlýn üçüncü çeyrek rakamlarý, 2022 yýlýnýn ayný çeyreði ile kýyaslandýðýnda GYF pazar büyüklüðünün son bir yýllýk periyotta yüzde 120,5 büyüme gerçekleþtirdiði görülüyor.
GYO ENDEKSÝ ENFLASYONA KARÞI KORUMA SAÐLADI
GYO sayýsý ise 2023’ün üçüncü çeyreðinde halka arz olan 4 yeni GYO ile 43’e yükseldi. Önceki çeyrekte 211 milyar TL olan GYO’larýn toplam piyasa deðeri, bu 4 yeni GYO ile 355 milyar TL’yi aþtý ve döviz bazýnda da 8,2 milyar USD’den 13 milyar USD’ye yükseldi. Raporda 2023 yýlýnýn ikinci çeyreðinde yükseliþe geçen GYO endeksinin Temmuz-Eylül 2023 döneminde yüzde 54’lük bir yükseliþle 2.817 puana yükseldiði kaydedildi. Ayný dönemde BIST 100 endeksi yüzde 45’lik artýþla GYO endeksinin gerisinde kalarak 3. çeyreði 8.335 puandan kapattý. Raporda her iki endeksin ayný dönemdeki enflasyon oranýnýn üstünde kalmasýnýn, konut fiyat artýþýnýn yavaþladýðý bir dönemde enflasyona karþý önemli koruma araçlarý olarak göze çarptýðýna dikkat çekildi.
Yorumlar