ENDEKSA: KREDİLİ KONUT SATIŞLARINAKİ SON DURUMU DEĞERLENDİRDİ

Endeksa 2023’ün konut satış eğilimlerini ve yaşanan dalgalanmaların nedenlerini değerlendirdi. Buna göre, 2023’ün Ocak-Ekim döneminde ipotekli konut satışlarında bir önceki yıla nazaran yüzde 31’lik bir düşüş gözlemlendi. Yasalaşması beklenen yeni kredi desteği paketiyle birlikte analizler, konut piyasasının hem satış adedinde hem de ev sahipliği yüzdesinde artış trendine girmeye hazır olduğunu gösteriyor.

Büyük veri analizi ve yapay zeka yöntemlerini kullanarak gayrimenkul değer hesabı sunan ve bu sayede kullanıcıların güvenle gayrimenkul satışı yapmalarına imkan sağlayan Endeksa, konut piyasasındaki satışların son bir yılını mercek altına aldı. Endeksa analizine göre, satışlar özellikle de ipotekli konutlar segmentinde yeni bir yükseliş trendi için hazır. Beklenen finansal erişimi kolaylaştıracak yeni faiz düzenlemeleriyle birlikte konut satış hacimlerinde artış bekleniyor.

İpotekli Satışlarda Yüzde 30’u Aşan Düşüş

2023’ün ilk 10 ayında Türkiye’de toplam 993 bin 835 konut satıldı. Rakamlar, 2022 yılının aynı dönemine göre konut satışlarında 166 bin 18 adetlik bir düşüş yaşandığını gösteriyor. Bir önceki senenin Ocak-Ekim dönemine nazaran yaşanan konut satışlarındaki düşüşün oranı yüzde 14 oldu. Geçtiğimiz sene bu dönemde satılan konut 1 milyon 159 bin 835 adet olmuştu.

Ortalama Konut Fiyatı 3 Milyonu Geçti

Kasım 2023 itibariyle Türkiye’de ortalama konut satış fiyatı bir önceki aya göre yüzde 4, son üç ay içerisinde yüzde 14 oranında artarak 3 milyon 60 bin 980 TL oldu. Satılık konut fiyatlarının Ocak-Kasım dönemi içerisinde yüzde 69 oranında artması da konut sahibi olmak isteyenlerin erişimini oldukça kısıtlıyor.

Kredili Satışlarda %31 Oranında Düşüş

2023 yılında konut satışlarında bir önceki yıla kıyasla kaydedilen genel düşüş eğiliminin en belirgin olduğu kalem ipotekli konut satışları oldu. Ülke çapında 2023 Ocak-Ekim döneminde 166 bin 461 adet ipotekli konut satışı gerçekleşti. 2022’nin aynı döneminde 241 bin 869 kredili satış kaydedilmişti; bu da kredili satışlarda bir yılda yüzde 31’lik bir gerilemenin yaşandığını gösteriyor. 2023 Ocak – Ekim döneminde kredili konut satışları toplam satışların %17’sini oluşturdu, bu oran, 2022’nin aynı döneminde %21 idi.

Haziran 2022’den Beri Azalış Trendi Devam Ediyor

2022 Ocak ayından 2023 Ekim ayına dek geçen yirmi bir aylık dönemde en fazla konut satışının gerçekleştiği ay olan Aralık 2022 döneminde kaydedilen toplam konut satışı adedi 207 bin 963 iken Endeksa verilerine göre, bu dönemde Türkiye’de ortalama konut satış fiyatı 1 milyon 655 bin 70 TL idi. Ocak 2023 ise yalnızca 97 bin 708 satışla bu dönemin satışlar açısından en durgun ayı oldu ve ortalama konut satış fiyatı bir önceki aya göre yüzde 10 artarak 1 milyon 812 bin 850 TL oldu. Konut satış hacmi düşse de satılık konut fiyatlarındaki artış hızı 2022 yılı sonu itibariyle 2023 yılı boyunca da devam ediyor.

2022 ve 2023 verileri karşılaştırıldığında, Türkiye’de son iki yılda konut satışlarında süreklilik arz eden bir dalgalanma yaşandığı görülüyor. Her iki yılın da ilk çeyrekleri bir artış eğilimine sahne oldu. Özellikle ortalama konut satış fiyatı 1 milyon 214 bin 330 TL olan Haziran 2022’de ipotekli konut satışların toplam satışlara oranı yüzde 27’lik pay ile zirve yaptı. Ancak kredili satışlar 2022 Eylül ayında yüzde 15’lere kadar geriledi ve kredili konut satış adetlerinin dalgalı grafiği günümüze kadar devam etti. 2023 yılı Ekim ayına gelindiğinde kredili konut satış adetleri son 2 yılın en düşük seviyesi olan 5 bin 577 adete geriledi.

Endeksa Kurucu Ortağı ve Genel Müdürü Görkem Öğüt analizi değerlendirdi: ‘’2022 ve 2023 yılları Ocak-Ekim ayları döneminde ipotekli konut satışlarının toplam konut satışları içindeki payında yaşanan bu dalgalanmalar kredi maliyetlerinin artması ve krediye erişimin zorlaşmasından kaynaklanıyor. Diğer taraftan, artış trendinde olan konut üretim maliyetleri, konut stokunun yeterli seviyede artışı yakalamasına engel olurken konut fiyatlarının artışına sebep oluyor. Öte yandan 2024 yılının ilk aylarında çıkması beklenen yeni kredi desteği ile kredi satış adetlerinin ve kredili konut satış adetlerinin artmasını bekliyoruz.”