KENTSEL DÖNÜþÜMDE ÜÇÜNCÜ PERÝYOT

KENTSEL DÖNÜþÜMDE ÜÇÜNCÜ PERÝYOT

Üçüncü dönüþüm sürecinde, 'kentsel dönüþüm' kavramýnýn ilk iki süreç içinde kullandýðýmýz 'yýk-yap, sat-yap', 'imar hakký', 'apartman, gecekondu' vb kavramlardan farký ortaya konulmalý. Faruk Göksu

Ýstanbul baþta olmak üzere tüm kentlerimizde, parsel bazýnda 'yoðun yapýlaþma' ve 'yap-sat' modeli ile 'piyasa koþullarýnda yaratýlan finansman' yaklaþýmý sonucunda 'düzensiz kentsel doku' ve 'apartman tipolojisi' ortaya çýktý.

Bir baþka deyiþle, kentlerimizde, planlý veya plansýz imar operasyonlarý sonucunda 'yaþam  ve yapý riski' baþta olmak üzere pek çok sorunun çözümü için 'Kentsel Dönüþüm' kavramý kullanýlarak pek çok uygulama yapýlmakta. Ancak, özellikle kamu odaklý yapýlan 'zorunlu' uygulamalar, 'estetik' baþta olmak üzere 'katýlým', 'eþitlik', 'güven' konularýnda pek çok tartýþmayý da beraberinde getirmekte.

Kentlerimizin üçüncü dönüþüm sürecine girdiði günümüzde, ilk iki süreç içinde çok fazla dikkate almadýðýmýz 'sürdürülebilir', 'yaþanabilir', 'dirençli', 'akýllý' kent kavramlarý günümüzde yalnýzca söylem bazýnda tartýþýlmaktadýr. Üçüncü dönüþüm sürecinde, 'kentsel dönüþüm' kavramýnýn ilk iki süreç içinde kullandýðýmýz 'yýk-yap, sat-yap', 'imar hakký', 'apartman, gecekondu' vb kavramlardan farký ortaya konulmalý.

Farklýlýk,  'vizyon', ' tasarým' ve 'yönetim' temel kavramlarý üzerine olmalý. Kentlerimiz yeni vizyon çerçevesinde yeniden kurgulanmalý, yurttaþlarýn sosyal ve ekonomik durumlarýný dikkate alan yaþam tasarýmlarý yapýlmalý, katýlýmcý ve iþbirliðine dayalý yönetim ortamlarý yaratýlmalý.

Dünyada yaþanan 'Kentsel Rönesans', 'Yeni Yüzyýl Kentleri', 'Akýllý Kent', 'Dayanýklý Kent' vb gibi kentsel akým deneyimlerinden yararlanarak kendimize özgü 'Geliþen Kentler', 'Paylaþan Kentler', 'Kültür Kentleri', 'Bahçe Kentler', 'Tematik Kentler' vb gibi yeni akýmlar tartýþmaya açýlmalý.

Kentlerimizin yeniden kurgulanmasýnda geçmiþ uygulamalardan dersler çýkarýlmalý, mekan ve yaþam tasarýmý üzerine yeni yaklaþýmlar geliþtirmeli. Ýnsan ve mekan iliþkisinde geçmiþ ve gelecek arasýnda baðlantýlar kurulmalý, tasarýmcý yaþayanla empati kurmalý.

Kentlerimizin yeniden kurgulanmasýnda geçmiþ uygulamalardan dersler çýkarýlmalý, mekan ve yaþam tasarýmý üzerine yeni yaklaþýmlar geliþtirmeli. Ýnsan ve mekan iliþkisinde geçmiþ ve gelecek arasýnda baðlantýlar kurulmalý, tasarýmcý yaþayanla empati kurmalý.

?û        Zaman; söylemden eyleme geçiþ, birlikte tasarým, birlikte yönetim zamaný.

?û        Zaman; vizyon, stratejik tasarým ve uzlaþma zamaný.

?û        Zaman, yukarýdan ve aþaðýdan birlikte bakýþ zamaný.

?û        Zaman; gönüllü olma, yaratýcý olma zamaný.

Bu nedenle, þirketimiz, Kentsel Strateji tarafýndan;

?û        2012, 'katýlým' yýlý ilan edildi, DESTEK platformu kuruldu.

?û        2013, 'tasarým' yýlý ilan edildi, Tasarým Atölyesi Kadýköy (TAK) kuruldu.

?û        2014, 'vizyon' yýlý ilan edildi, Nef Grubu ile Vizyon Platformu kuruldu.

Üç çaðrýnýn baþarýsý, gönüllülük ve kamu, özel, sivil iþbirliði yaklaþýmýnýn benimsenmesi oldu.

Demokrasi, Ekonomi, Strateji, Toplum, Eþitlik, Katýlým temel ilkelerini benimseyen DESTEK Platformu;

?û        3ada1ada, mahalle, kent ölçeklerinde yeni dönüþüm modellerini gönüllü tasarýmcýlarla tartýþmaya açtý.

?û        Tasarým Atölyesi Kadýköy (TAK) ise gönüllü tasarýmcýlar ile Kadýköylüler'i, belediyeyi destekçileri ve öðrencileri tasarým baþlýðý altýnda buluþturdu.

?û        Vizyon Platformu ise 81kent81vizyon ve Sosyal Etki programlarý ile Kent Stratejisti ve Sosyal Plancý yetiþtirme hedefi doðrultusunda gönüllü olarak çalýþmakta.

Yakýn zamanda, çalýþmalarýmýz, bu kez yetiþtirdiðimiz, 'kent stratejistleri', 'mahalle tasarýmcýlarý' ve 'sosyal plancýlarla' birlikte büyüyerek ve geliþerek devam edecek.

Kapsamlý dönüþümün çerçevesi belirlenirken planlama, proje geliþtirme ve uygulama süreçlerini içeren yeni yaklaþýmlar geliþtirilmelidir. Yaklaþýmýn temel ilkesi 'katýlým' ve 'iþbirliði' olmalýdýr.

Proje ortaklýklarý, projeden özellikle birinci derecede etkilenen gruplarýn, birlikte yaratýlan proje senaryosu kurgusu içinde bir araya geldikleri ortamlardýr.

Portakal Çiçeði Vadisi-Ankara örneðinde, proje ortaklýðý, kamu-özel sektör iþbirliði, arsa sahipleri ve giriþimcinin de katýlýmý ile gerçekleþmiþtir. Özellikle, arsa sahipleri, proje kararlarýna, temsilcileri aracýlýðý ile þirket, yönetim ve denetim kurullarýnda, temsil edilerek katýlmýþlardýr.

Dikmen Vadisi-Ankara projesinde ise proje geliþtirme yükümlülüðünü Ankara Büyükþehir Belediyesi ve ilçe belediyelerinin katýlýmý ile yine þirket üstlenmiþtir. Ancak, ortaklýk, þirket ve belediye yöneticileri ile arsa sahiplerinin kooperatifler çatýsý altýnda örgütlenerek, temsilcileri aracýlýðý ile katýldýklarý Proje Karar Kurulu yöntemi ile saðlanmýþtýr.

Sonuç olarak; kamu, özel ve sivil sektörlerin stratejik aktörleri, kentsel dönüþüm stratejilerini birlikte geliþtirmek zorundadýr. Stratejik iþbirliði, ulusal düzeyden, mahalle düzeyine kadar, yatay ve dikey iliþkiler çerçevesinde ve farklý ölçeklerdeki yönetim biçimi ile kurulmalý.

Kentsel dönüþüm projelerinin geliþtirilmesi için vizyon, yeni bir yaklaþým, proje ortaklýðý ile yenilikçi model ve teknikler geliþtirilmeli.

Yorumlar

Top