ÝNþAAT SEKTÖRÜ 2015'TE EKONOMÝNÝN ÜZERÝNDE BÜYÜYECEK

ÝNþAAT SEKTÖRÜ 2015'TE EKONOMÝNÝN ÜZERÝNDE BÜYÜYECEK

Yapý-Endüstri Merkezi tarafýndan Türk yapý sektörünün yýllýk performansýna dair en geniþ deðerlendirmeyi sunan "Türk Yapý Sektörü Raporu 2014" için yapýlan çalýþmalarda sektörle ilgili genel tablo netleþmeye baþladý. 2014 yýlýnýn genelinde inþaat sektörünün yüzde 3,0 seviyelerinde büyüyeceði tahmin ediliyor. 2015 yýlýnda ekonomik büyümenin yüzde 3,0-3,5 arasýnda gerçekleþeceði öngörülüyor. Buna baðlý olarak inþaat sektöründe de yüzde 3,5-4,0 arasýnda bir büyüme olacaðý tahmin ediliyor.

Yapý dünyasýnýn bilgi merkezi Yapý-Endüstri Merkezi tarafýndan hazýrlanan Türk Yapý Sektörü Raporu 2014 yenilenen tasarýmý, geniþleyen içeriði, 2015 yýlý dýþ ticaret ithalat-ihracat rakamlarýna ve yeni geliþen pazarlara dair öngörüleriyle birlikte her yýl hazýrlanan rapordan çok daha farklý bir konseptle hazýrlanýyor.

Baþlatýlan çalýþmalar doðrultusunda Türk Yapý Sektörü Raporu danýþmaný Ekonomist Dr. Can Fuat Gürlesel tarafýndan hazýrlanan çalýþmaya göre; ekonominin lokomotiflerinden inþaat sektörü 2014 yýlý ilk dokuz ayýnda yüzde 2,9 büyüdü. Geçen yýlýn ayný döneminde inþaat sektöründe büyüme yüzde 7,3 olmuþtu. Ekonomide uygulanan politikalar ile inþaat sektöründeki büyüme de yavaþlarken, 2014 yýlýnýn genelinde inþaat sektörünün yüzde 3,0 seviyelerinde büyüyeceði tahmin ediliyor. Yýlýn ilk dokuz ayýnda inþaat harcamalarý yüzde 15,8 artarak 122,2 milyar TL oldu. Geçen yýlýn tamamýnda yüzde 29,9 geniþleyen kamu inþaat harcamalarý 2014 yýlý ilk dokuz ayýnda yüzde 11,6 büyüyerek 49,9 milyar TL olarak gerçekleþti.  Özel sektör inþaat harcamalarý ise 2014 yýlý ilk dokuz ayýnda yüzde 18,7 büyüdü. Özel sektör inþaat harcamalarýnýn büyümesi kademeli olarak artýyor.  

Ýnþaat sektörü ekonomide ve sektördeki büyüme hýzýnda yaþanan yavaþlamaya raðmen istihdamýný arttýrmayý sürdürüyor. 2014 yýlý ilk dokuz ayý sonunda inþaat sektöründe istihdam 1,96 milyon ile geçen yýlýn ayný döneminin 87 bin kiþi üzerinde gerçekleþti. Önemli bir istihdam kaynaðý olan sektörde iþ güvenliði ihtiyacý ile öne çýkýyor. Gayrimenkul sektöründe büyüme ise ilk dokuz ayda yüzde 2,2 oldu.  

Konut yapý ruhsatlarý yüzde 39,2 arttý
Fiili inþaat iþlerindeki yavaþlamaya karþýn yýlýn ilk dokuz ayýnda arýsýnda yeni projelere baþlama iþtahý sürüyor. Nitekim 2014 yýlýnýn ilk dokuz ayýnda alýnan yeni konut yapý ruhsatlarý metre kare olarak yüzde 39,2 artarak 128,9 milyon metre kareye ulaþtý. Konut dýþý binalar için alýnan yapý ruhsatlarý ise metre kare bazýnda yüzde 39,1 artarak 44,1 milyon metre kare olarak gerçekleþti. Otel, ofis, ticaret binalarý (AVM vb) ile sanayi-depo binalarýn tamamýnda alýnan yapý ruhsatlarýný önemli ölçüde arttý.

2014 yýlýnýn ilk on ayýnda konut satýþlarý geçen yýlýn ilk on ayýna göre ise yüzde 1,3 azalarak 926.932 adet olarak gerçekleþti. Yýlýn ilk on ayýnda toplam konut satýþlarý yüzde 1,3 gerilerken birinci el konut satýþlarý ilk on ay içinde ilk kez yüzde 1,2 artýþa geçerek 427.582 adet oldu. Birinci el konut satýþlarýnýn artýþa geçmesi inþaat sektörü için ümit verici olarak nitelendi. Ýkinci el konut satýþlarý ise ilk on ay içinde geçen yýlýn ilk on ayýna göre yüzde 3,2 oranýnda gerileyerek 499.350 adet oldu. Konut satýþlarýndaki gerileme sadece ikinci el konut satýþlarýndan kaynaklandý. Rapordu, birinci el konut satýþlarýndaki toparlanmanýn yeni konut baþlangýçlarý için de özendirici olduðu saptamasý yapýldý.    

Konut satýþlarýndaki artýþta etkili olan bir unsur konut kredi faizlerinde yaþanan gerileme olduðu görüldü..  Son aylardaki gerileme ardýndan aylýk ortalama kredi faiz oranlarý Kasým ayýnda yüzde 0,91'e kadar indi.

2013 Aralýk sonunda 110,1 milyar TL olan konut kredileri Kasým ayýnda 123,3 milyar TL'ye ulaþmýþtýr. Kasým ayý itibariyle konut kredilerinde yýllýk büyüme yüzde 13,3'e yükseldi.  

Yapý malzemeleri ihracatý yüzde 1,9 artarak 16,1 milyar dolar oldu
Yapý malzemeleri sektörünün inþaat sektöründe yurtiçi ve yurtdýþýnda yaþanan geliþmelerden etkileniyor. Bu itibarla yurtiçinde inþaat sektöründe yavaþlama ve yakýn ve komþu ülke pazarlarýmýzda yaþanýlan sýkýntýlar malzeme sektörünü etkiledi. Yapý malzemeleri iç pazarý 2014 yýlý ilk dokuz ayýnda geçen yýlýn ayný dönemine göre 15,7 geniþleyerek 85,5 milyar TL'ye ulaþtý. Yüzde 9,5 enflasyon ile hesaplandýðýnda reel olarak yüzde 5,6 büyüdü. Yapý malzemeleri sanayi üretimi yýlýn ilk dokuz ayýnda yüzde 4,8 büyüdü. Geçen yýlýn ilk dokuz ayýnda büyüme yüzde 5,3 olmuþtu. Yapý malzemeleri sektörü içinde 2014 yýlýnýn dokuz ayýnda üretimi en çok zayýflayan alt sektörler; soðutma ve havalandýrma donanýmlarý, profil demirler, taþ ve mermerler, metal inþaat malzemeleri, musluk ve vanalar, hazýr beton ve plastik inþaat malzemeleri sektörleri oldu. Sanayi üretimi ilk dokuz ayda en çok artan alt sektörler ise; metalden kapý ve pencere, duvar kaðýdý, parke-yer döþemeleri, boyalar,  elektrikli aydýnlatma ekipmanlarý ile kireç ve alçý, seramik karolar ve teknik camlar sektörleri oldu.

Ýnþaat malzemeleri fiyatlarý 2014 yýlýnýn ilk dokuz ayýnda yüzde 9,4 oranýnda artmýþtýr. Geçen yýlýn ilk dokuz ayýnda artýþ yüzde 5,8 tamamýnda ise yüzde 7,0 olmuþtu. Yapý malzemeleri ihracatý yýlýn ilk dokuz ayýnda yüzde 1,9 artarak 16,1 milyar dolar oldu. Ýlk aylarda hýzlý baþlayan ihracat artýþý, sonra önemli ölçüde yavaþladý. Avrupa Birliði pazarýndaki duraðanlýk, yakýn ve komþu ülkelerde yaþanan sýkýntýlar ve yurt dýþý müteahhitlik iþlerindeki gerileme nedeniyle ihracat artýþý yavaþladý. Ýhracattaki artýþ için AB pazarýnda toparlanma ile yakýn ve komþu ülke pazarlarýnda siyasi risklerin ve sýkýntýlarýn azalmasý gerektiði belirtiliyor. Mevcut küresel koþullar içinde yeni pazarlar edinmek giderek zorlaþýyor.

Yapý malzemeleri cari fazla vermeye devam ediyor
Yapý malzemeleri sektöründe Türkiye'nin pazarlarýný Avrupa Birliði ülkeleri ABD, Rusya, Orta Asya ülkeleri, Ortadoðu ve Körfez ülkeleri, Kuzey Afrika ülkeleri ile Balkan ülkeleri oluþturmaya devam ederken, Türkiye'nin yapý malzemesi ihraç ettiði ilk 20 ülke deðiþmedi. Mevcut pazarlarýmýz içinde Mýsýr, Ýran, ABD, Ýngiltere, Romanya, Türkmenistan, Gürcistan, Almanya ve Ýsrail pazarlarýna hýzlý ihracat artýþlarý olduðu görülüyor. Buna karþýn Libya, Rusya, Irak, S. Arabistan, Cezayir, Azerbaycan ve Fransa pazarlarýnda önemli gerilemeler yaþanýyor.

Yapý malzemeleri ihracatýnýn arttýðý ülkeler içinde Ýngiltere ve Almanya AB ülkeleri içinde hýzlanan ekonomik büyümeleri ve inþaat sektörleri ile öne çýkýyor. ABD inþaat sektöründeki hýzlý büyüme de ihracatýmýzýn artýþýný destekliyor. Gürcistan, Romanya ve Bulgaristan yakýn pazarlar olarak geliþme gösterirken, Mýsýr'da ekonomik toparlanma ve altyapý yatýrýmlarýndaki geniþleme ile ihracatýmýz artýyor. Ýsrail'de de inþaat sektörü canlý seyrediyor. Türkmenistan ve BAE ise büyük projeler ve müteahhitlik hizmetleri ile ihracatýmýzýn hýzlý arttýðý iki Pazar olarak öne çýkýyor. Ýran'a ihracat da Ýran'a yönelik ambargonun esnetilmesi ve ekonomideki toparlanma ile önemli ölçüde artýyor.


Yapý malzemeleri ithalatý ise yýlýn ilk dokuz ayýnda geçen yýlýn ayný dönemine göre yüzde 10,1 gerileyerek 7,0 milyar dolara düþtü. Ýnþaat sektöründeki yavaþlama ve döviz kurlarýndaki artýþ ithalatta gerilemeye yol açtý. Ýthalatýn yurtiçi malzeme tedariki ile ikame edildiði görülüyor.

Yurtdýþý müteahhitlik Katar, Rusya ve Cezayir'de arttý
Yurtdýþý Müteahhitlik hizmetleri inþaat sektörünün en kuvvetli alanlarýndan birini oluþturmaktadýr. 2014 yýlýnýn ilk on ayýnda alýnan proje sayýsý geçen yýlýn ilk on ayýna göre azalarak 187 adet oldu, üstlenilen iþlerin tutarý da yüzde 26,8 gerileyerek 15,18 milyar dolara indi. 2014 yýlýnda Türkmenistan, Kazakistan, Azerbaycan, Irak, S. Arabistan, Angola ve Kuveyt pazarlarýnda daha düþük tutarlý iþler alýndý. Katar, Rusya ve Cezayir'de alýnan iþlerde ise  artýþ oldu. Müteahhitlik hizmetlerinde yoðunlaþtýðýmýz pazarlar büyük ölçüde enerji ihracatçýsý ülkelerdir. Petrol fiyatlarýndaki önemli gerileme nedeniyle 2015 yýlýnda özellikle enerji ihraç eden bu ülkelerde iþlerde yavaþlama beklentisi bulunuyor.

Yabancý ilgisi sürüyor
2014 yýlý ilk dokuz ayýnda yabancýlarýn gayrimenkul alýmý yüzde 55 artarak 3,1 milyar dolar oldu.  Türkiye'de son dönemlerde inþaat ve inþaat malzemeleri sektörüne talep yönü ile destek olacak bir geliþme mütekabiliyet yasasýnýn çýkarýlmasý ve yabancýlara gayrimenkul satýþýnýn kolaylaþtýrýlmasý olmuþtu. Düzenlemenin çýkmasý ardýndan 2013 yýlýnýn tamamýnda yabancýlara satýþlarýn toplamý 3,05 milyar dolara ulaþmýþtý. 2014 yýlýnýn ilk dokuz ayýnda ise yabancýlarýn gayrimenkul alýmý 3,1 milyar dolar olarak gerçekleþti. Geçen yýlýn ilk dokuz ayýna göre satýþlar yüzde 55 arttý.

2015 yýlýnýn gerek Dünya gerekse Türkiye ekonomisi için yine zorlu geçeceði öngörülüyor. Hükümetin 2015 yýlý ekonomik büyüme hedefi yüzde 4,0 olarak açýklandý. Ancak 2015 yýlýnda ekonomik büyüme yüzde 3,0-3,5 arasýnda gerçekleþeceði öngörülüyor. Buna baðlý olarak inþaat sektöründe de yüzde 3,5-4,0 arasýnda bir büyüme olacaðý tahmin ediliyor. Ýhracat pazarlarýmýzdaki ekonomik ve siyasi sýkýntýlar 2015 yýlýna da sarktýðý görülüyor. Buna baðlý olarak 2015 yýlýnda inþaat malzemeleri ihracatý 5-7 arasýnda arttýrarak 23-2,35 milyar dolara ulaþabileceði belirtiliyor. Ekonomik büyüme ve inþaat sektörü büyüme öngörülerimiz gerçekleþirse inþaat malzemeleri iç pazarýnýn da reel olarak yüzde 5,0-6,0 arasýnda büyüme olacaðý, tüm bunlara baðlý olarak inþaat malzemeleri sanayinde 2015 yýlýnda üretim artýþý yüzde 5,0-5,5 arasýnda gerçekleþeceði tahmin ediliyor.


Yorumlar

Top