AVRUPA GAYRÝMENKUL SEKTÖRÜ 'ÝYÝMSER ANCAK TEMKÝNLÝ'

AVRUPA GAYRÝMENKUL SEKTÖRÜ 'ÝYÝMSER ANCAK TEMKÝNLÝ'

Ýstanbul; genç nüfusu, kaliteli konut ihtiyacý ve yenilenmesi gereken konut sayýsý ile yatýrýmcýlara fýrsat sunuyor

ULI ve PwC'nin gayrimenkul yatýrýmcýlarý için sektöre ýþýk tutan araþtýrmasý Gayrimenkulde Geliþen Trendler Avrupa 2018 raporunun sonuçlarý Ýstanbul'da düzenlenen toplantý ile kamuoyuyla paylaþýldý.
 
Rapora göre Avrupa'da gayrimenkul sektörü temsilcilerinin 2018 yýlý tahminleri iyimser yönde. Araþtýrmaya katýlanlarýn %50'ye yakýný önümüzdeki yýl karlarýnýn ve çalýþan sayýlarýnýn artacaðýný öngörüyor. Araþtýrmaya katýlanlarýn %42'si ise ticari güvenin artacaðýný dile getirirken bu oran geçtiðimiz yýla göre %10'luk bir artýþa iþaret ediyor.
 
Rapora göre, 15 milyon kiþinin yaþadýðý Ýstanbul ise genç nüfusu, kaliteli konut ihtiyacý ve yenilenmesi gereken konut sayýsýyla, yerli ve yabancý yatýrýmcýlara pek çok fýrsat sunuyor. Yatýrýmcýlarýn, geliþtiricilerin, kredi kuruluþlarýnýn, acentelerin ve danýþmanlarýn yer aldýðý 800'ü aþkýn sektör temsilcisinin görüþlerine dayanarak oluþturulan listede, mevcut yatýrýmlar ve geliþim
beklentileri açýsýndan Berlin, Kopenhag, Frankfurt, Münih ve Madrid en iyi 5 þehir olarak yer alýyor.
 
Rapor her ne kadar iyimser bir görünüm ortaya koysa da, yatýrýmcýlarýn ayný zamanda temkinli bir duruþ içerisinde olduðunu gösteriyor. Uygun gayrimenkul varlýklarýna eriþim endiþe konusu olmaya devam ediyor. Araþtýrmaya katýlanlarýn %75'inden fazlasý, yatýrýmcýlarýn hedeflerine ulaþmak için risk aldýðýný belirtirken, rapora göre sektördeki kilit oyuncularýn birçoðu 2018 yýlýnda risk alma
konusunda daha temkinli davranacak.
 
Raporda Ýngiltere'nin Avrupa Birliði'nden çýkmasýna da deðiniliyor. Brexit gayrimenkul sektörü için sorun yaratmaya devam ediyor. Geçtiðimiz yýlýn raporundan bu yana Brexit'le ilgili kötümserlik derecesi büyük ölçüde azalmýþ olsa da - Londra'nýn küresel baþkent olma yolunda uzun vadedeki ilerlemesini çok az kiþi sorguluyor - Ýngiltere'nin AB'den çýkmasýyla ilgili koþullar hakkýndaki belirsizlik gayrimenkul uzmanlarýnda hayal kýrýklýðýna neden oldu.  
 
Gayrimenkulde Geliþen Trendler Avrupa 2018 rapor sonuçlarýnýn açýklandýðý toplantýda, sektörel geliþmeleri ve 2018 yýlýna dair beklentileri yorumlayan PwC Türkiye Gayrimenkul Sektörü Lideri Ersun Bayraktaroðlu rapor sonuçlarýnýn ülkemiz gayrimenkul sektörü ile iliþkisini de þu sözlerle deðerlendirdi:

"Gayrimenkul sektörü tüm dünyada olduðu gibi Avrupa'da da günün ihtiyaçlarýna uygun olarak sürekli bir deðiþim içinde: Daha çok müþteri odaklý, teknoloji bazlý, deðiþken kullanýma uygun gayrimenkul üretimi hem geliþtiriciler, hem yatýrýmcýlar hem de kullanýcýlar açýsýndan tercih ediliyor. Geliþen trendlere baktýðýmýzda Avrupa özelinde öne çýkan lojistik, konut, ortak kullanýmlý ofis alanlarý ülkemiz için de geliþen alanlar. Bunlar yanýnda çoðalan altyapý yatýrýmlarýnýn yaratacaðý fýrsatlar Avrupa'da olduðu gibi ülkemizde de gayrimenkule önemli bir potansiyel yaratýyor. Buna karþýlýk Avrupalý yatýrýmcý ve geliþtiricilerin sektörün özellikleri dolayýsý ile daha 'güvenli limanlarda' kalma istekliliði özellikle bölgemizde yaþanan politik ve askeri hareketlilik sebebiyle ülkemize yatýrým yapma isteðinde aþýnma yaratmýþ durumda. Aslýnda bu, hiç de þaþýrtacak bir sonuç deðil. Londra gibi gayrimenkulde çok önemli yer tutan bir kentin Brexit açýklamalarý sebebiyle son iki yýldýr listenin son sýralarýnda yer almasý politik belirsizliklerin oyuncularý ne kadar etkilediðinin çok açýk bir göstergesi. Raporda da açýkça belirtildiði gibi uluslararasý gayrimenkul oyuncularý 'mevcut geliþmeler sebebiyle' dönemsel olarak ilgi göstermese de pazarýn yerli oyuncularý nüfus artýþ hýzý, konuta ve daha kaliteli gayrimenkule duyulan ihtiyaç nedeniyle ülkemiz gayrimenkul piyasasýndan hala umutlular ve ciddi fýrsat görüyorlar."

ULI Türkiye Baþkaný Zafer Baysal ise raporda öne çýkan veriler hakkýnda þunlarý söyledi: "Gayrimenkulün her ürün çeþidinde pazar ihtiyaçlarý, satýn alma gücü, ekonomik ve sektörel büyümeler göz önüne alýnarak ve imar uygulamalarýna gayrimenkulün deontolojisine baðlý kalýnarak geliþtirilecek çevreci, yenilikçi, yeþil ve teknolojik projeler Türkiye'nin ve ilgili þehrimizin kendi iç dinamiklerine baðlý olarak doðru lokasyonlarda güncel mimari konseptler doðrultusunda geliþtirilirse hýzla deðiþen þartlara adapte olabilen Endüstri/Sanayi 4.0'a uyumlu projeler olarak gerek yerli gerek yabancý alýcý, kiracý, kullanýcý ve/veya yatýrýmcýlarýn ilgisini her türlü olumsuz þarta raðmen cezbedebiliyor.

Rekabet þartlarý zorlaþtýkça, her alandaki gayrimenkul projeleri birbirine ayýrt edilemeyecek derecede benzedikçe, alýþ iþtahý azalan alýcý/yatýrýmcýlarýn daha seçici ve soðukkanlý deðerlendirme kriterleri de alým sürecini daha da sancýlý hale getirdikçe finansal olarak dayanma gücü olan geliþtiriciler inovatif satýcý kredileri ya da vadeli finansman modelleri ile öne çýkýyor.
Türkiye'ye yabancý ilgisinin diðer büyükþehirlerimizden ve sahil kasabalarýmýzdan tekrar Ýstanbul'a odaklandýðý ve giriþ çýkýþ likiditesi açýsýndan da bunun bir anlamda rasyonalitesinin de olduðu bir süreç yaþanýrken, Ýstanbul özelinde ise zaten belli gayrimenkul kategorileri ile sýnýrlý olan uluslararasý yatýrýmcý ilgisinin de giderek azaldýðý bir süreci de peþi sýra yaþadýk. Bunda elbette bölgemizde komþularýmýzda yaþanan negatif jeopolitik geliþmelerin ve buna baðlý olarak ülke algýmýzdaki örselenmenin etkisi var.

Bunun doðal sonucu olarak PwC ve ULI'ýn her yýl üyeleri arasýnda yaptýðý anket sonucu yayýnladýðýmýz Gayrimenkulde Geliþen Trendler Avrupa 2018 raporunun Ýstanbul ile ilgili sonuçlarý da maalesef geçen yýl yaþadýðýmýz düþüþ trendinin bu yýl da devam ettiðini gösteriyor. Elbette dünyanýn en harikulade ve görülmeye deðer þehirlerinin baþýnda yer alan Ýstanbul'umuzun sadece turizmde deðil gayrimenkulde de uluslararasý yatýrýmcýlar nezdinde hak ettiði yere geri gelebilmesi ve 2012 yýlýndaki birincilik pozisyonunu tekrar elde edip bunu kalýcý kýlabilmesi ve koruyabilmesi için bölgemizde yaþanan negatif jeopolitik geliþmeler konusunda bir etkimiz olamasa da tüm gayrimenkul geliþtiricilerine düþen ciddi fedakarlýklar ve sorumluluklar olduðu gibi, kamuya ve yerel yönetimlere de düþen ev ödevleri ve yapýsal düzenlemeler olduðunu düþünüyoruz. Belki de burada uluslararasý yatýrýmcý ilgi ve iþtahýný artýracak en önemli katalizör imar uygulamalarýndaki müktesep haklarýn korunmasý, imar süreçlerinde standardizasyonun, þeffaflýðýnýn ve öngörülebilirliðinin artýrýlýp yerli yatýrýmcýlarla haksýz rekabet algýsýnýn yok edilmesi ve çok ciddi bir deprem riski ile karþý karþýya olan Ýstanbul þehri için kentsel dönüþümün en etkin bir þekilde aksayan yönleri gözden geçirilerek yeniden kurgulanýp süreçler de hýzlandýrýlarak vatandaþlarýmýzýn yaþadýklarý uygunsuz yapý stoðundan kurtarýlabilmesi için de uluslararasý yatýrýmcýlar açýsýndan da cazip hale getirilmesi elzemdir."

Raporda ayný zamanda, yeni müþteri talepleriyle birlikte "Hizmet mekaný" konseptinin etkisiyle gayrimenkul sektörünün iþ yapýþ þeklinin giderek karmaþýk hale geldiðine deðiniliyor. Bu nedenle, sektörün bu deðiþime adapte olabilmesi için büyük veriden ve yeni teknolojiden yararlanmasý gerekiyor.
 
Sektörlere bakýlacak olursa, lojistik sektörü 2018 yýlýnda yatýrýmcýlar açýsýndan en çok talep gören sektör olarak yerini saðlamlaþtýrdý. Öðrenci konutlarý, yaþlý evleri ve saðlýk gibi niþ konut sektörlerinde de durumun iyi olduðu gözlemleniyor. Diðer taraftan, yatýrýmcýlarýn kaçýndýðý alanlar, eski dönemlerde gayrimenkul sektörüne hakim olan "perakende" ve "ofis" segmentleri. Perakendenin algýsý, ABD'deki negatif trendlerden etkilenirken; banliyölerdeki ofisler ve iþ parklarýnýn da artan þehirleþmenin gerisinde kalmasý bekleniyor.
 
Gayrimenkulde Geliþen Trendler Listesi'nin ilk 5 þehri?à

Geliþen Trendler þehir sýralamasýnda son dört yýlda olduðu gibi bu yýl da ilk sýrada Berlin yer alýyor. Brexit'in ardýndan finans sektörünün odaklarýnýn deðiþmesi ve bir yýllýk saðlam büyümenin ardýndan Frankfurt listede ikinci sýraya yükseldi. Geliþen konut sektörüyle uluslararasý emlak sektörünün ilgisini çeken Kopenhag ise Frankfurt'la ayný sýrayý paylaþýyor. Dördüncü sýradaysa yatýrýmcýlar ve geliþtiriciler için cazip bir þehir olmaya devam eden Münih yer alýyor. Ofis ihtiyacýna baðlý olarak kiralarýn artýþ tahminlerinin pozitif olmasýndan avantaj saðlayan Madrid de dört sýra birden yükselerek beþinci sýraya yerleþti. Listede Türkiye'den yer alan tek kent olan Ýstanbul maalesef bu yýl iç ve özellikle çevre ülkelerde yer alan dýþ politik belirsizlikler sebebiyle listenin en sonunda yer alýyor.
 

Yorumlar

Top