TÜRKÝYE GAYRÝMENKUL PAZARI GÖRÜNÜMÜ 2022

TÜRKÝYE GAYRÝMENKUL PAZARI GÖRÜNÜMÜ 2022

Cushman & Wakefield " Türkiye Pazar Analizleri 2022 Yýl Sonu” raporunu yayýmladý. 2022 yýlýnda Türkiye genelinde ofislerdeki boþluk oranýndaki ciddi düþüþe iþaret edilen raporda, kiralarda yaþanan 3 kata varan artýþla birlikte sektörde dipten dönüþ sinyalleri verildiði ifade ediliyor.

Ticari gayrimenkul danýþmanlýk pazarýnýn küresel lideri Cushman & Wakefield’ýn ofis, perakende, sanayi, lojistik, konut, otel ve öðrenci yurtlarý sektörlerine yönelik hazýrladýðý ‘Türkiye Pazar Analizleri 2022 Yýl Sonu’ raporu yayýmlandý.

Rapora göre, küresel ölçekte 2022 yýlý, pandemi döneminde uygulanan gevþek para politikasý, devlet destekleri gibi uygulamalarýn ve yine ayný dönemde yaþanan arz-talep dengesizliklerinin ekonomik faturasýnýn ödendiði bir yýl olarak ön plana çýkýyor.

Türkiye ekonomisinin, birinci çeyrekte yüzde 7, ikinci çeyrekte yüzde 7,7 oranýnda büyürken, üçüncü çeyrekte yavaþlayarak yüzde 3,9 oranýnda büyüdüðünün hatýrlatýldýðý raporda, 2023 yýlýna yönelik beklentilerde ise yapýlmasý planlanan Türkiye Genel Seçimleri’ne iþaret edildi. Seçimlerin, 2023 yýlýnýn ilk yarýsýnda ekonomi üzerinde etkisini belirsizlik ile göstermesi beklenirken, ikinci yarýda seçimlerin tamamlanmasýyla pozitif etki edeceði öngörüsü paylaþýldý.

Pandemi sonrasý ofislere talep arttý; boþluk oranlarý hýzla geriledi

Raporun ofis piyasasýna yönelik yapýlan deðerlendirmeye göre, 2022 yýlýnýn sonunda Ýstanbul ofis pazarýnda genel arzýn 6,46 milyon m² ile bir önceki yýla göre ayný seviyelerde kaldýðý belirtildi. Pandemi sonrasý artan taleple birlikte iþlem hacmi bir önceki yýla göre neredeyse 2 kat artarken kiralama iþlemleri yüzde 69 oranýnda artýþ kaydetti ve 516.789 m²’ye ulaþtý. Kýsa ve orta vadede dolar bazýnda kiralarýn artmaya devam etmesinin beklendiði rapora göre, ofis kiralarý aylýk metrekare baþýna ₺650 ile geçen yýla oranla 3 kat artarak en yüksek Ýstanbul Levent’te gerçekleþti. Artan inþaat maliyetlerinin etkisiyle hazýr ve 2. el dekorasyonlu ofislere olan talebin arttýðýna iþaret edilen raporda, pandemi döneminde raðbet gören hazýr ofis boþluk oranlarýnýn azaldýðý ve bu durumun kiralar üzerinde yukarý yönlü bir baský yarattýðý vurgulandý.

Pandemi sonrasý artan ofis talebiyle birlikte boþluk oranlarý yüzde 15,7’ye gerileyerek 2014 yýlý oranlarýna yaklaþtý. Bununla birlikte konut deðiþikliði ile fonksiyon deðiþikliðine giden ofis binalarý, Ýstanbul Finans Merkezi dýþýnda halihazýrda ofis projesinin olmamasý ve artan nitelikli A sýnýfý ofis talebiyle merkezi iþ alaný (MÝA) bölgesinde boþluk oranlarý ciddi düþüþ kaydetti. Özellikle Levent bölgesinde, tek mülkiyetli yapýya sahip binalarda boþluk oraný 2021’de yüzde 20’ler düzeyinde seyrederken, 2022 yýlýnýn son çeyreðinde yüzde 10,25’e kadar geriledi.

Alýþveriþ merkezi iþlemleri 2022 yýlýnda hýzlandý

Pandemi sonrasý dönemde perakendeye artan taleple birlikte gerek alýþveriþ merkezleri gerekse birincil caddelerde ciddi doluluk oranlarýna ulaþýlmasý dikkat çekiyor. Türkiye Pazar Analizleri 2022 Yýl Sonu Raporu’na göre, arzýn kýsýtlý olduðu pazardaki bu talep artýþýyla Ýstanbul ana caddelerindeki birincil kira seviyesi ₺2.790’a yükselirken, bir önceki yýlýn ayný dönemine oranla yüzde 186 oranýnda artýþ yaþandý.

Fiziksel perakendeye olan güçlü talep ile birlikte 2022 yýlýnda, ziyaretçi sayýlarý ve cirolardaki artýþ ön plana çýktý. Kasým 2022’de ziyaretçi sayýsý endeksinde bir önceki yýlýn ayný ayýna göre yüzde 16’lýk artýþ kaydedildi. Kasým 2022’nin alýþveriþ merkezi ciro endeksinde ise bir önceki yýla göre yüzde 140,4 ile Kasým ayý enflasyonu olan yüzde 84,4’ün üzerinde bir artýþ gözlemlendi. Cirolarda gözlemlenen artýþ beraberinde 2019 yýlýndan beri gündemde olmayan ciro kirasýný tekrar gündeme getirdi.

2022 yýlýnda 3 yeni AVM ile pazara 98.110 m²’lik yeni arz giriþi gerçekleþtirilirken Türkiye’deki toplam AVM arzý 444’e yükseldi ve alan büyüklüðü 13,9 milyon m²’ye ulaþtý. 

Türkiye’nin avantajlý konumu lojistik sektörüne ivme kazandýrmaya devam ediyor

2022’nin son çeyreðinde bir önceki yýla göre yüzde 53 oranýnda artýþ kaydederek yaklaþýk 83.100 m² olarak gerçekleþen depo alaný kiralama faaliyetlerinde, metrekare kiralama baþýna fiyatlar yýllýk bazda yüzde 133 artarak ₺140’ye týrmandý.

Bu artýþta enflasyon baskýsý ve inþaat maliyetlerindeki yukarý yönlü hareketlerin yaný sýra arzýn kýsýtlý olmasý ve özellikle büyük kapalý alanlara artan talep etkili oldu. Raporda, depo alanlarýndaki net artýþýn kýsa ve orta vadede ihtiyaca yönelik talebin sürekliliði ile devam edeceði öngörüsüne yer verildi. Raporda, Rusya-Ukrayna savaþýndan dolayý enerji sýkýntýsý yaþayan Avrupa ülkelerinin aksine Türkiye’nin güvenli enerji tedarikine sahip olmasýnýn, uluslararasý yatýrýmcýlar nezdinde Türkiye’yi lojistik anlamda avantajlý hale getirdiðine vurgu yapýldý.

Yurt sayýlarý öðrenci sayýsýný karþýlamýyor

Türkiye geneli 2021-2022 öðretim yýlý içerisinde toplam öðrenci sayýsýnýn geçen seneye oranla yüzde 1 artarak 8.29 milyona ulaþtýðýnýn aktarýldýðý raporda, yurtlarýn kapasitesinin ihtiyacý karþýlamadýðýna iþaret edilerek þu ifadelere yer verildi:

“Geçmiþten beri süregelen yurt problemi yine 2022 yýlýnýn gündemlerinden biri oldu. Enflasyonun giderler üzerindeki artan baskýsý ve ev kiralarýndaki artýþ neticesinde öðrencilerin yurtlara olan talebi artarken, yeterli arz olmadýðý gerçeðiyle öðrenciler tekrar yüz yüze kaldý.”

Türkiye geneli toplam yurt sayýsý bir önceki seneye göre yüzde 5,6 oranýnda artarak 5.468 oldu ve buna baðlý olarak toplam yurt kapasitesi de yüzde 7,4 oranýnda artarak 1.23 milyona çýktý.

Yabancýya konut satýþlarýnda rekor yýl

Raporda incelenen sektörlerden biri olan konut sektöründe ise 2022 yýlýnýn yabancýya satýþlarda rekor yýlý olduðuna deðinildi. Yabancýlara satýþ bir önceki yýla kýyasla yüzde 15,2 oranýnda artarak 67.490 adet ile tüm zamanlarýn en yüksek yýllýk satýþ rakamýný gördü.

COVID 19’un etkisini yitirmesi ile yeniden yüksek performans göstermeye baþlayan turizm sektörü ise Þubat ayýnda baþlayan Ukrayna-Rusya savaþýna raðmen pandemi öncesi dönem yoðunluðuna geri döndü. Otel doluluk oranlarýndaki artýþlarýn yüzde 30’lara yaklaþtýðý kaydedildi.

Yorumlar

Top