- 04-May?s-2024
- GİRİŞ / Kayıt Ol
- Künye
- Ä°letiÅŸim
Türkiye Hazýr Beton Birliði (THBB), ülkemiz ekonomisine önemli katkýlar sunan hazýr beton sektörünü 2022 yýlý özelinde kapsamlý olarak analiz eden “Hazýr Beton Sektör Raporu”nu yayýmladý. Türkiye Ýstatistik Kurumu (TÜÝK), Merkez Bankasý, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliði (TOBB) verileri ile THBB üyelerinin, THBB dýþýndaki üreticilerin ve tedarikçilerin saðladýðý bilgiler ýþýðýnda hazýrlanan Rapor, Türkiye ekonomisi, inþaat sektörü ve hazýr beton sektörüne yönelik detaylý analizler, deðerlendirmeler ve projeksiyonlar içeriyor. Türkiye’nin hazýr beton üretiminde Avrupa’da lider ülke konumunu sürdürdüðünü gösteren Rapor, hazýr beton sektörünün 32 milyar Türk lirasýný aþan cirosu, 37 bini aþan istihdam hacmi ve yýllýk 105 milyon metreküpü bulan üretimiyle Türkiye ekonomisi ve inþaat sektörü açýsýndan çok önemli olduðunu ortaya koyuyor. Yapý Denetim süreçlerindeki bazý aksaklýklarýn üreticileri maðdur ettiðini belirten Rapor, Türkiye'deki bütün hazýr beton üreticilerinin THBB çatýsý altýnda toplanmasýna zemin hazýrlayacak altyapýnýn saðlanmasýna dikkat çekiyor.
Türkiye, hazýr beton üretiminde Avrupa’da lider ülke konumunu sürdürmektedir
Türkiye’de standartlara uygun beton üretilmesi ve inþaatlarda doðru beton uygulamalarýnýn saðlanmasý için 35 yýldýr çalýþan THBB, kalite, çevre, sürdürülebilirlik, iþ saðlýðý ve güvenliði uygulamalarýyla inþaat, hazýr beton ve ilgili sektörlerin geliþimine büyük katký saðlýyor. Hazýr beton sektörü, 2021 yýlý resmî verilerine göre 32 milyar Türk lirasýný aþan cirosu, 37 bini aþan istihdam hacmi ve yýllýk 105 milyon metreküpü bulan üretimiyle Türkiye ekonomisi ve inþaat sektörü açýsýndan çok önemli bir yerde duruyor. Avrupa Hazýr Beton Birliðinin (ERMCO) 2021 yýlý verilerine göre AB üyesi bütün ülkelerin toplam üretim miktarý 272,5 milyon metreküp iken, Türkiye tek baþýna 105 milyon metreküp beton üretmiþtir. Bu üretim miktarýyla Türkiye, AB ülkeleri arasýnda birinci ülke konumunda yer alýyor. Hazýr beton sektörünün, inþaat sektörüne ve buna baðlý olarak ülke ekonomisine saðladýðý büyük katký, inþaat sektörünün en temel kolu olduðunu gösteriyor.
Ýnþaat sektörünün uzun süredir kýrýlgan yapýsý devam ediyor
2021 yýlýnýn ilk iki çeyreðinde büyüme performansý sergileyen inþaat sektörü 2022 yýlýnýn son çeyreðine kadar küçülmüþtür. Bu dönem sürecinde GSYÝH ile inþaat sektörü büyümesi arasýnda ciddi bir makas oluþmuþtur. 2022 yýlýnýn ilk çeyreðindeki %7,5'lik daralmayý, ikinci çeyrekte %10,7'lik ve üçüncü çeyrekte %15'lik daralma izlemiþ; son çeyrekte ise baz etkisinden kaynaklanan %2'lik bir büyüme görülmüþtür. Son 10 yýlda Türkiye ekonomisinin bileþik yýllýk büyüme oraný %5,25 olarak gerçekleþirken, bu oran inþaat sektöründe %1,1 olmuþtur. Ýnþaat sektörünün uzun süredir kýrýlgan yapýsý devam etmektedir. 2016 ve 2017 yýllarýnda %8-9 civarýnda olan inþaat sektörünün GSYÝH içindeki payý son 5 yýlda düþüþ eðilimine girmiþ ve 2022 yýlýnýn son çeyreðinde %4,9 olmuþtur.
Konut satýþlarý geçen yýla yakýn bir seviyede tamamlandý
2022 yýlý, konut satýþlarý açýsýndan rekor bir yýl olan 2020 yýlýna ve benzer bir tablonun yaþandýðý 2021 yýlýna oldukça yakýn bir seviyede tamamlanmýþtýr. 2022 yýlýnda yaklaþýk 1,5 milyon konut satýþý, %18,9 ipotek oraný ile gerçekleþmiþtir. Bir önceki yýla göre hem ilk hem de ikinci el konut satýþlarý ve ipotekli satýþ oraný neredeyse ayný düzeyde gerçekleþmiþtir. 2022 yýlýný, son altý yýlýn performans kýyaslamasýnda öne çýkaran veri ise ilk el konut satýþlarýnýn en düþük seviyede gerçekleþmiþ olmasýdýr.
Kentsel dönüþümün hýzlanmasý bekleniyor
11 ili etkileyen Kahramanmaraþ Depremi sonrasýnda bölgedeki yeniden yapýlaþma sürecinin maliyeti 45 milyar dolar olarak öngörülmektedir. Strateji ve Bütçe Baþkanlýðý'nýn raporuna göre deprem bölgesinde planlanan 405.505 konuta ilave olarak 83.149 köy evi inþa edilecektir. Köy evlerinin güvenli, saðlýklý, özgün mimariye uygun þekilde, ahýrý ve bahçesi ile birlikte inþa edilmesi planlanmaktadýr. Planlanan 405.505 konutun inþaat maliyetinin arsa bedeli hariç 608,3 milyar TL (32,2 milyar dolar) olacaðý hesaplanmýþtýr. Köy evlerinin yaklaþýk maliyeti ise 192,7 milyar TL (10,2 milyar dolar) civarýnda belirlenmiþtir. Ýnþaat ve yýkýntý atýklarýnýn deprem bölgesinden bertaraf alanlarýna götürme ve bertaraf etme maliyetinin yaklaþýk 41,85 milyar TL (2,22 milyar dolar) olacaðý tahmin edilmektedir. Dünya Bankasý'na göre, Türkiye'de tüm binalarý güvenli hâle getirmenin maliyeti yaklaþýk 465 milyar dolardýr. Deprem bölgesi dýþýnda özellikle Ýstanbul, Ýzmir, Adana, Bursa gibi büyükþehirlerde de eski binalardan yeni binalara taþýnma talebinin artmasý, mevcut yapýlarýn güçlendirilmesi ve kentsel dönüþümün hýzlanmasý da beklenmektedir. Güçlendirme ve yenileme ihtiyaçlarýnýn karþýlanmasý inþaat malzemelerinde ilave talep yaratacaktýr. Özellikle mega bir þantiyeye dönecek deprem bölgesindeki hýzlý inþaat süreci yapý malzemesi üretimini etkileyecektir. Yoðun talep bazý malzemelerin ihracatýnýn yavaþlamasýna neden olacaktýr. Depremzedelerin baþka þehirlere göç etmesi bu þehirlerde de yeni bir konut talebinin oluþmasýna ve konut piyasasýnýn hareketlenmesine neden olacaktýr. Kentsel dönüþümü teþvik edecek ve kolaylaþtýracak mevzuat deðiþikliði ve yürürlüðe giren Yeni Konut Finansman Programý ile dönüþümün hýzlanmasý beklenmektedir.
Hazýr beton sektörünün 2022 yýlýnda %0-%5 arasýnda bir büyüme gerçekleþtirdiði tahmin ediliyor
Hazýr Beton Sektörü Raporu ile ilgili deðerlendirmelerde bulunan Türkiye Hazýr Beton Birliði (THBB) Yönetim Kurulu Baþkaný Yavuz Iþýk, “Daha önceki yýllarda çimento iç satýþý ve hazýr beton imalat endeksi verileri ile uyumlu olan sektör araþtýrmasý sonuçlarý 2022 yýlýnda ayrýþmýþtýr. THBB tarafýndan yapýlan sektör araþtýrmasý sonucunda hazýr beton sektörünün 2022 yýlýnda %0-%5 arasýnda bir büyüme gerçekleþtirdiði tahmin edilmektedir.” dedi.
2023 yýlý ile ilgili deðerlendirmelerini de paylaþan Yavuz Iþýk, “2023 yýlýnda hazýr beton sektörünün kötümser senaryoda %5 oranýnda küçüleceði, iyimser senaryoda ise %10 kadar büyüyebileceði tahmin edilmektedir.” dedi.
Hazýr beton sektörünün kapasitesi 137,5 milyon metreküptür
Sektörün kapasitesiyle ilgili bilgiler veren Yavuz Iþýk, “Sektörel kapasite araþtýrmamýza göre Türkiye'de hazýr beton santral kapasitesi farklý senaryolar kapsamýnda en düþük 225 milyon m3 ve en fazla 343 milyon m3 olarak tespit edilmiþtir. Toplam 18.500 adet transmikserin kapasitesi ise en düþük 178 milyon m3, en fazla 305 milyon m3tür. Mobil pompa kapasitesinin ise 110 milyon m3 olduðu öngörülmektedir. Türkiye'de hazýr betonun yaklaþýk %80 oranýnda pompa ile döküldüðü öngörülürse operasyonel kapasite 137,5 milyon m3 olmaktadýr.” dedi.
Yapý Denetim süreçlerindeki hatalar üreticileri maðdur ediyor
Yapý Denetim Sistemi kapsamýnda T.C. Çevre, Þehircilik ve Ýklim Deðiþikliði Bakanlýðýnýn beton kalite takibi uygulamasý olan Elektronik Beton Ýzleme Sistemi'nin (EBÝS) genel olarak Türkiye’de beton kalitesinin daha da yükseltilmesi ve sektörümüzde haksýz rekabetin azaltýlmasý için önemli bir fýrsat olduðunu düþündüklerini vurgulayan Yavuz Iþýk, “Buradaki tek çekince; çok hassas bir þekilde yapýlmasý gereken numune alýmý, saklanmasý, bakýmý ve test edilmesi gibi süreçlerde yapýlabilecek hatalarýn, ürünün uygunsuz olarak raporlanmasý ve üreticinin maðduriyetine sebep oluyor. Mevcut aksaklýklarýn Bakanlýðýmýzýn iradesi ile kýsa sürede giderileceðine inancýmýz tamdýr. Hem bu konuda hem de bölgeler bazýnda beton üreticilerinin sorunlarýnýn çözümüne yönelik THBB-Bakanlýk iþ birliði mekanizmasýnýn güçlenmesini önemsiyoruz. Bu doðrultuda, ülkemizde beton kalitesine katký saðlayacak çalýþmalarýn etkin ve hýzlý bir þekilde uygulamaya alýnmasýnda ve T.C. Çevre, Þehircilik ve Ýklim Deðiþikliði Bakanlýðý ve ilgili kamu kurumlarý ile sektör arasýnda doðru veri akýþýnýn saðlanabilmesinde bir köprü vazifesi görmek için bütün beton üreticilerinin THBB üyesi olmalarý son derece kritiktir. Bu konuda Bakanlýk yetkililerimizin yönlendirmeleri oldukça etkili ve faydalý olacaktýr.” diye konuþtu.
Denetim süreçlerinde en ufak zafiyet ve ihmalin olmamasý gerekiyor
Son birkaç yýlda Ýzmir, Elâzýð ve Düzce'de can kaybýna neden olan depremlerde yapý denetimine tabi olmuþ ve hazýr beton kullanýlmýþ hiçbir yapýnýn ciddi yapýsal hasar görmediðine dikkat çeken Yavuz Iþýk, “2023 yýlýnýn þubat ayýnda yaþanan Kahramanmaraþ Depreminde ise yýkýlan binalarýn %97'sinin 2000 yýlýndan önce inþa edildiði, %3'ünün ise 2000 sonrasý inþa edildiði tespit edilmiþtir. Bu %3'lük göreceli yeni binalarýn bir kýsmý yapý denetimi hizmeti almamýþtýr, ancak yine de sayýca azýmsanmayacak düzeyde yapý denetime tabi olmuþ binanýn da yýkýldýðý bir gerçektir. Bu da denetim süreçlerinde en ufak zafiyetin ve ihmalin olmamasý gerektiðini, aksi durumda acý tablolarýn ortaya çýkabileceðini göstermektedir.” dedi.
Hazýr beton üreticilerinin THBB çatýsý altýnda toplanmasý saðlanmalýdýr
Hazýr betonda zorunlu bir denetim olmadýðý yýllarda bile THBB tarafýndan 1995 yýlýnda kurulan KGS (Kalite Güvence Sistemi) üye firmalarý denetlediðini ve gerektiðinde üyeliklerini askýya alabildiðini vurgulayan Yavuz Iþýk, “THBB üyesi olmanýn þartý tüm tesislerin KGS belgesine sahip olmasýdýr. Bu konuda çok uzun yýllar önce inisiyatif alan ve örnek olan THBB, hazýr betonun kalitesi için 1988 yýlýndan beri büyük emek sarf etmektedir. Bu nedenle THBB'nin sadece sektörel bir dernek olarak deðil, ayný zamanda üyelerinin kaliteli beton üretimini garanti altýna alan düzenleyici bir yapý olarak görülmesi de gerekmektedir. Türkiye'deki bütün hazýr beton üreticilerinin THBB çatýsý altýnda toplanmasýna zemin hazýrlayacak altyapýnýn saðlanmasý üzerinde düþünülmeli ve çaba sarf edilmelidir.” diye konuþtu.
Asgari taþýyýcý beton sýnýfý C30/37 düzeyine çýkarýlmalýdýr
Güncel Türkiye Bina Deprem Yönetmeliði’ne göre yapýlarda taþýyýcý olarak en düþük C25/30 sýnýfýnda hazýr beton kullanýlmasý gerektiðini belirten Yavuz Iþýk, Dayanýklýlýk açýsýndan, özellikle donatý korozyonu deðerlendirildiðinde bu beton sýnýfýnýn geçirimsizlik bakýmýndan yeterli olmadýðý gözlenmektedir. Yurdumuzda özellikle hazýr beton sektöründeki teknolojik geliþmeler de düþünülerek, söz konusu su/baðlayýcý oraný ve minimum baðlayýcý dozajý sýnýrlandýrmalarýnýn saðlanabilmesi için asgari taþýyýcý beton sýnýfýnýn C30/37 düzeyine çýkarýlmasý ve bu sýnýftan daha düþük betonlarýn deprem bölgelerinde kullanýlmasýna izin verilmemesi gereklidir.” dedi.
2022 Yýlý Hazýr Beton Sektör Raporu’na Türkiye Hazýr Beton Birliði web sitesinden (https://panel.basinlistem.
Yorumlar